سیم­ کشی

سیم­ کشی برق فرآیند اتصال کابل‌­ها و سیم­ها به دستگاه­های مرتبط مانند فیوز، کلید، پریز، چراغ، فن و غیره به تابلوی توزیع اصلی‌است که ساختاری خاص به  پلاریته برق برای تامین تداوم برق‌است.

==========================================

فهرست مطالب

• روش­های سیستم­های سیم­‌کشی برق گرفتن اتصال

1- جعبه تقسیم[1] یا سه راهی یا سیستم اتصال­ دهنده

2- سیستم حلقوی یا حلقه­ای

3- مزایا

4- معایب

• انواع مختلف سیستم­های سیم­‌کشی برق

1- سیم­ کشی بستی با کلیواژ [3]

2- مزایا

3- معایب

4- سیم­ کشی با روکش و پوشش

5- مزایا

6- معایب

7- سیم‌کشی باتنی (CTS یا TRS)

8- مزایا

9- معایب

10- سیم‌کشی با غلاف سربی

• سیم‌کشی با لوله

1- لوله روکار

2- لوله توکار

3- انواع لوله

4- لوله فلزی

5- لوله غیرفلزی

6- سایز لوله

7- مزایای سیستم­های سیم‌کشی از لوله

8- معایب سیستم­های سیم‌کشی از لوله

• مقایسه بین سیستم­های سیم­‌کشی مختلف

==========================================

روش­های سیم‌­کشی برق گرفتن اتصال

سیم­‌کشی (فرایند اتصال لوازم جانبی مختلف برای توزیع انرژی الکتریکی از برد کنتور تامین کننده به لوازم خانگی مانند لامپ­ها، فن­ها و سایر لوازم خانگی که به عنوان سیم ­کشی برق شناخته‌می­شود) به دو روش قابل انجام‌است. که عبارتند از:

• سیستم جعبه تقسیم یا سیستم سه راهی (تی)[4]
• سیستم حلقوی

 به شرح زیر مورد بحث قرار می­گیرند:

سیستم جعبه تقسیم یا سه راهی یا سیستم اتصال

در این روش سیم‌کشی، اتصالات به وسایل از طریق اتصالات انجام می­شود. این اتصالات در جعبه­ های تقسیم به وسیله کانکتور ها یا برش­های اتصالی مناسب ساخته‌می­شوند. این روش سیم‌کشی حجم زیادی از کابل را مصرف نمی­کند. ممکن‌است فکر کنید چون این روش سیم‌کشی به کابل زیادی نیاز ندارد بنابراین ارزان­تر‌است. البته این‌است اما پولی که از خرید کابل پس انداز کرده­اید در خرید جعبه‌های تقسیم مصرف می­شود، بنابراین معادله متعادل است. این روش برای نصب موقت مناسب‌ و ارزان‌است.

از برد توزیع اصلی

سیستم جعبه تقسیم

سیستم حلقوی یا حلقه­ ای

این روش سیم‌کشی به طور کلی در سیم­‌کشی استفاده می­شود. لامپ­ ها و سایر وسایل به صورت موازی به هم متصل شده­‌اند تا هر یک از وسایل به صورت جداگانه کنترل شوند. در صورت نیاز به اتصال در چراغ یا سوئیچ، هادی تغذیه با آوردن مستقیم به ترمینال و سپس حمل مجدد به سمت جلو به نقطه بعدی که باید تغذیه شود، حلقه می­شود.

سوئیچ و تغذیه نور به دور مدار در یک سری حلقه از یک نقطه به نقطه دیگر تا رسیدن به آخرین مدار در مدار حمل می­شوند. هادی­های فاز یا خط در تابلو یا جعبه حلقه­ای هستند و نول­ها هم در تابلو یا لامپ یا فن حلقه می­شوند. خط یا فاز هرگز نباید از لامپ یا فن دور بزنند.

سیستم Loop-ln

مزایای روش سیم­ کشی حلقوی

• این روش به جعبه­ های اتصال نیاز ندارد و در هزینه­ها صرفه­‌جویی می­شود.
• در سیستم حلقوی هیچ اتصالی در زیر و بالا پنهان نشده‌است.
• مکان­ یابی خطا آسان می­شود زیرا نقاط فقط دردوشاخه‌ها ساخته می­شوند تا در دسترس‌باشند.

معایب روش حلقوی

 

• در این سیم ­کشی طول سیم یا کابل مورد نیاز بیشتر‌است و افت ولتاژ و تلفات مس بیشتر‌است.
• نگهدارنده کلیدها و لامپ در سیم‌کشی حلقوی معمولا مشکل‌است.

==========================================

انواع مختلف سیستم‌­های سیم‌­کشی برق

انواع سیم­‌کشی داخلی که معمولاً مورد استفاده‌قرارمی­گیرند عبارتنداز:

• سیم‌کشی با بست[5]
•  چوبی و درپوشی
•  CTS یا TRS یا سیم‌کشی غلاف پی وی سی
•  غلاف سربی یا فلزی
• سیم‌کشی لوله
• لوله نصب سطحی یا باز
• سیم­‌کشی کانال از نوع توکار یا مخفی یا زیری

سیم­‌کشی با بست

این سیستم سیم‌‌کشی شامل سیم‌‌های معمولی عایق‌شده VIR یا PVC (گاهی اوقات، کابل‌های غلاف‌دار و مقاوم در برابر آب و هوا)‌است که با استفاده از گیره‌های پرسلان، پلاستیک یا چوب، روی دیوارها یا سقف‌ها بافته و ترکیب شده‌اند.

سیستم سیم‌کشی با بست یک سیستم سیم‌کشی موقت است بنابراین برای اماکن خانگی مناسب نیست. امروزه استفاده از سیستم سیم­‌کشی با بست به پایان رسیده‌است.

استفاده از تیوب دیوار سیم‌ها از یک اتاق به اتاق دیگر با پارتیشن دیوار کشیده‌شدند.

گیره با سه شیار                                  گیره با دو شیار

سیم­ کشی با گیره یا بست

مزایای سیم­‌کشی با بست:

• یک سیستم سیم‌کشی ساده و ارزان‌است
• برای استفاده موقت مناسب‌است. ساختمان در حال ساخت یا کمپینگ ارتش
• از آنجایی که کابل­ها و سیم­‌های سیستم سیم­‌کشی با بست در هوای آزاد‌است، بنابراین عیب در کابل­‌ها به راحتی قابل مشاهده و تعمیر‌است.
• نصب سیستم سیم­‌کشی با بست آسان و ساده‌است.
• سفارشی سازی را می­توان به راحتی در این سیستم سیم‌­کشی به عنوان مثال تغییر و افزودن انجام داد.
• بازرسی آسان و ساده‌است.

معایب سیم­‌کشی با بست:

• ظاهر چندان خوب نیست.
• سیم­‌کشی با بست را نمی­توان برای استفاده دائمی استفاده‌کرد زیرا ممکن‌است پس از مدتی استفاده، افتادگی ایجاد ‌شود.
• در این سیستم سیم­‌کشی، کابل­ها و سیم­‌کشی­‌ها در هوای آزاد‌است، بنابراین روغن، بخار، رطوبت. دود. باران، اثر شیمیایی و اسیدی ممکن‌است به کابل­ها و سیم­ها آسیب برساند.
• به دلیل خطر آتش­سوزی و سایش و پارگی در اثر آب و هوا، در این نوع سیم‌کشی سیم دوام ندارد.
• می­توان آن را فقط در ۴۴0/۲۵۰ ولت در دمای کم استفاده کرد.
• همیشه خطر آتش سوزی و برق گرفتگی وجود دارد.
• در مکان­های مهم و حساس قابل استفاده نیست.
• این سیستم سیم­‌کشی پایدار، قابل اعتماد و پایدار نیست.

سیم‌کشی روکشی و دربندی (پوششی)

سیستم سیم‌کشی پوششی و دربندی در گذشته سیستم سیم­‌کشی معروفی بوده‌است، اما امروزه به دلیل سیستم سیم­‌کشی کانالی(لوله­ایی و روکش­دار) منسوخ شده‌است.  کابل­های مورد‌‌‌استفاده در این نوع سیم­‌کشی VIR یا PVC پی وی سی یا هر کابل عایق تایید شده‌دیگری‌است.

کابل­ها از طریق محفظه‌های پوشش چوبی حمل می‌شدند. بدنه از یک نوار چوبی با شیارهای موازی تشکیل شده‌است که به طول مناسب بریده‌شده تا کابل‌های VIR را در خود جای دهد. شیارها برای جداسازی قطب مخالف ساخته‌شده­‌اند. همچنین درپوش (ساخته‌شده از چوب) که برای پوشاندن سیم­ها و کابل­های نصب‌شده و‌شده در بدنه استفاده‌می­شود.

مزایای سیم­‌کشی درپوش پوششی:

• این سیستم ارزان در مقایسه با سیستم‌­های سیم­‌کشی غلاف و لوله­ای‌است.
• این سیستم قوی و بادوام‌است.
• سفارشی­ سازی را می­توان به راحتی در این سیستم  انجام داد.
• اگر سیم فاز و نول در اسلات­های جداگانه نصب شده‌باشد، تعمیر آن آسان‌است.
• به دلیل عایق ­بندی قوی درپوش و پوشش، برای مدت طولانی در کار می­ماند.
• از روغن، بخار، دود و باران در امان می­ماند.
• بدون خطر برق گرفتگی ناشی از سیم­ها و کابل­‌های پوشیده‌شده در پوشش و درپوش‌است.

 معایب سیم‌کشی پوشش درپوشی:

• خطر آتش­سوزی در سیستم سیم‌کشی پوششی وجود‌دارد.
• در شرایط اسیدی، قلیایی و رطوبت مناسب نیست.
• تعمیرات پرهزینه و به مواد بیشتری نیاز دارد.
• مواد را نمی­توان به راحتی در حال حاضر پیدا کرد
• مورچگان ممکن‌است به پوشش و درپوش چوب آسیب برسانند.

سیم‌کشی باتن چوبی(CTS یا TRS)

در این نوع سیم­‌کشی­ ها از کابل­های TRS تک­ هسته­ ای یا دو هسته­ای یا سه هسته­ای با کابل­های بیضی شکل استفاده‌می­شود. بیشتر کابل­های تک هسته­ای ترجیح داده می­شوند. کابل­ های TRS ضد مواد شیمیایی، ضد آب، ضد بخار هستند، اما کمی تحت تأثیر روغن روان کننده قرار مکابل‌های TRS بر روی چوب ساج صاف و مزه­دار با حداقل ضخامت 10 میلی‌متر اجرا می‌شوند.

کابل‌ها با استفاده از گیره‌های پیوند برنجی حلبی‌شده (گیره سگک) که قبلاً با پین‌های برنجی روی چوب ثابت شده‌اند و با فاصله 10 سانتی‌متر برای اجرای افقی و 15 سانتی‌متر برای اجرای عمودی فاصله دارند، روی چوب چوبی نگه‌داشته‌می‌شوند.

مزایای استفاده از سیم­‌کشی باتن

• نصب سیم­ کشی ساده‌است
• ارزان در مقایسه با سایر سیستم­های سیم ­کشی برق‌است.
• ظاهر خوب و زیبا‌است
• تعمیرات راحت‌است
• محکم و با دوام‌است
• سفارشی­ سازی در این نوع به راحتی قابل انجام‌است
• احتمال کمتر نشتی جریان را دارد

معایب سیم‌کشی باتن

• در رطوبت نواحی با اثرات شیمیایی و مناطق بازنصب نمی­شود.
• خطر بالای آتش­سوزی دارد
• در برابر سایش و پارگی خارجی و اثرات آب و هوایی در امان نیست (زیرا سیم­ها به طور آشکار در برابر گرما، گرد و غبار، بخار و دود قابل رویت هستند).
• سیم­های سنگین را نمی­توان در سیستم سیم­‌کشی چوبی استفاده کرد.
• فقط زیر 250 ولت مناسب‌است.
• به کابل و سیم بیشتری نیاز دارد.

سیم­‌کشی غلاف سربی

نوع سیم‌کشی از هادی­ هایی استفاده می­کند که با VIR عایق شده و با غلاف بیرونی آلیاژ آلومینیوم سرب حاوی حدود 95 درصد سرب پوشیده‌شده‌است. غلاف فلزی از کابل­ها در برابر آسیب­های مکانیکی، رطوبت و خوردگی اتمسفر محافظت میکند.

کل پوشش سربی به صورت الکتریکی پیوسته ساخته‌شده و در نقطه ورود به زمین متصل می­شود تا در برابر اثر الکترولیتی ناشی از نشتی جریان محافظت کند و در صورت پارگی غلاف ایمنی ایجاد کند. کابل­ها بر روی چوب چوبی اجرا می­شوند و مانند سیم­‌کشی TRS با استفاده از گیره­ های پیوند ثابت می­شوند.

==========================================

سیم­‌کشی کاندویت (لوله)

دو نوع سیم‌کشی دیگر بر اساس نصب لوله وجود دارد:

• لوله با نصب سطحی
•  با کانال توکار (مخفی)

 لوله با نصب سطحی

اگر لوله ­ها  در سقف یا دیوار نصب شوند سیم­‌کشی لوله نصب سطحی‌است که حفره­ هایی را در سطح دیوار در فواصل مساوی ایجاد کرده و لوله­ ها با فیش نری نصب می­شوند.

 با کانال توکار (مخفی)

اگر کانال­ها به کمک گچ­‌کاری در داخل شکاف­ های دیوار پنهان شوند به آن سیم­‌کشی مخفی می­گویند. به عبارت دیگر، سیم‌کشی برق در داخل دیوار، پشت بام یا کف با کمک لوله‌های پلاستیکی یا فلزی را سیم‌کشی کانال مخفی می­نامند، که امروزه محبوب­ترین، زیباترین، قوی­تر و رایج­ترین سیستم سیم‌کشی برق‌است.

سیم‌کشی کانال نصب سطحی

سیم­‌کشی کانال مخفی

در سیم­‌کشی کانال لوله­ های فولادی معروف به مجرا به وسیله قلاب­های لوله (سیم­ کشی کانال سطحی) بر روی سطح دیوارها نصب می­شوند. یا در دیوارهای زیر گچ پنهان می­شوند و کابل­ های VIR یا PVC بعداً با‌استفاده از سیم GI با اندازه حدود 18SWG کشیده‌می­شوند. سیستم سیم‌کشی کانالی، لوله‌ها باید از نظر الکتریکی پیوسته بوده و در نقاط مناسب در مورد لوله فولادی به زمین متصل شوند. سیم‌کشی کانال یک روش حرفه­ای برای سیم‌کشی ساختمان است. بیشتر لوله‌­های پی وی سی در سیم‌کشی خانگی استفاده می­شود.

این مجرا از آسیب دیدن کابل­ها توسط جوندگان محافظت می­کند (وقتی جوندگان کابل­ها را گاز می­گیرند باعث اتصال کوتاه می­شود) به همین دلیل‌است که قطع کننده­‌های مدار در جای خود قرار دارند اما! پیشگیری بهتر از درمان‌است. لوله‌های سربی در کارخانه­ها یا زمانی که ساختمان مستعد حادثه آتش­سوزی‌است استفاده‌می­شود. شاه سیم (خرطومی) بیشتر شبیه سیم­‌کشی مجرای سطحی‌است – این روش نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده‌است. این کار با پیچاندن یک لوله پی وی سی به دیوار و سپس عبور کابل­ها از طریق لوله انجام می­شود. کابل­ های مجرا نباید خیلی سفت باشند. فاکتور فضا باید در نظر گرفته‌شود.

انواع کانال­ ها (لوله­ ها)

در سیستم­های سیم­‌کشی کاندوئیت (هم سیم­‌کشی کانال مخفی و هم سیم‌کشی کانال سطحی) که در تصویر بالا نشان داده‌شده‌است، از کانال­های زیر استفاده‌می­شود.

• کانل فلزی
• کانال غیر فلزی

کانال­های فلزی:

کانال­های فلزی از فولاد ساخته شده‌­اند که بسیار مستحکم هستند اما هزینه زیادی نیز دارند. دو نوع لوله فلزی وجود دارد.

• کلاس A: مجرای گیج پایین (کانال ورق فولادی لایه نازک)
• کانال کلاس B: مجرای گیج بالا (کاندوئیت (کانال) ضخیم فولادی)

کانال غیر فلزی:

یک کانال PVC جامد امروزه به عنوان کانال غیر فلزی استفاده‌می­شود که انعطاف پذیر و آسان برای خم شدن‌است.

سایز مجرا (کانال):

لوله‌های مجرای معمولی در اندازه‌های مختلف 13، 16.2، 18.75، 20، 25، 37، 50 و 63 میلی‌متر (قطر) یا ۲/۱، ۸/۵، ۴/۳، ۱،  1.25، 1.5 و 2 اینچ در قطر موجود‌است.

مزیت سیستم­های سیم‌­کشی کانالی

• ایمن‌­ترین سیستم‌است (سیم­ پیچ لوله مخفی)
• ظاهر بسیار زیبا (در صورت سیم­ کشی کانال مخفی)
• بدون خطر سایش و پارگی مکانیکی و آتش­سوزی در لوله ­های فلزی
• سفارشی­ سازی را می­توان به راحتی با توجه به نیازهای آینده انجام داد.
• تعمیر و نگهداری آسان‌است.
• خطر آسیب به عایق کابل­ها وجود ندارد.
• از خوردگی (در مورد لوله PVC) و خطر آتش سوزی ایمن‌است.
• می­توان از آن حتی در رطوبت، اثرات شیمیایی و مناطق دودی استفاده‌کرد.
• بدون خطر برق گرفتگی (در صورت ارت و زمین مناسب لوله­ های فلزی).
• سیستم قابل اعتماد و محبوب‌است.
• سیستم پایدار و طولانی مدت

معایب سیستم­های سیم‌کشی کانالی

• گران بودن سیستم سیم‌کشی (به دلیل لوله­ های پی وی سی و متالیک. ارت اضافی برای لوله­ های فلزی سه راهی و زانویی و غیره.
• یافتن عیوب در سیم‌­کشی بسیار سخت‌است.
• نصب آسان و ساده نیست.
• خطر شوک الکتریکی (در مورد لوله ­های فلزی بدون سیستم ارت و زمین مناسب)
• مدیریت اتصالات اضافی در آینده بسیار پیچیده‌است.

==========================================

مقایسه بین سیستم‌­های سیم­‌کشی مختلف

 

جدول زیر مقایسه بین تمام سیستم‌­های سیم‌کشی ذکر شده در بالا را نشان‌می­دهد.

شماره	خصیصه	سیم­ کشی با بست	سیم­ کشی با غلاف	سیم ­کشی باتنی	سیم ­کشی کانالی
۱	عمر	کوتاه	نسبتا زیاد	زیاد	خیلی زیاد
۲	هزینه	کم	متوسط	متوسط	زیاد ترین
۳	حفاظت مکانیکی	ندارد	متوسط	ندارد	بسیار خوب
۴	امکان آتش	–	خوب	خوب	–
۵	حفاظت در برابر رطوبت	ندارد	جزیی-کم	ندارد	خوب
۶	نیروی کار مورد نیاز	کمی با مهارت	مهارت زیاد	کمی با مهارت	مهارت زیاد
۷	نصب	بسیار راحت	مشکل	آسان	مشکل
۸	بازرسی	راحت	آسان	راحت	مشکل
۹	تعمیر	راحت	کمی سخت	آسان	مشکل
۱۰	محبوبیت	–	مطلوب	–	بسیار زیاد

 

==========================================

GTO ساختار، عملیات، مزایا، معایب و کاربردها

How To Wire Switches In Series?

[1] Joint box

[2] Loop-in

[3] Cleat wiring

[4] Tee

[5] Cleat