لوکس متر
در صنعت برق واحدهای زیادی برای اندازهگیری کمیتهای مختلف استفادهمیشود. لوکس نیز یکی از این واحدهااست که برای سنجش شدت روشنایی استفادهمیشود. اگر بخواهیم تعریفی علمی از لوکس ارائهدهیم، میتوان گفت مقدار شدت روشنایی که یک شمع در فاصله یک متری دارد یک لوکس گفتهمیشود.
لومن نیز واحد دیگریاست که برای اندازهگیری مقدار نور یک منبع درنظرگرفتهمیشود. بین این دو واحد ارتباط برقراراست و یک لوکس معادل یک لومن نوریاست که به یک مترمربع از یک سطحمیتابد. این تعریف نشانمیدهد که میزان لوکس نه تنها به مقدار روشنایی یا لومن، بلکه به مترمربعی که نور به آن میتابد نیز وابستهاست. اگر بخواهیم با مقدار مشخصی لوکس، فضای بزرگتری را روشنکنیم، باید منابع نور یا لومن را افزایشدهیم. موارد دیگری که در لوکس تأثیردارد، میزان جذب یا بازتاب نور توسط سطحیاست که نور به آن تابیدهمیشود.
جذب نور توسط دیوارها و محیط باعثمیشود تا شدت نور کاهشیابد و به تبع آن لوکس کمشود. میزان شار نوری یا لومن مشخصاست و آنچه باعث تفاوت لوکس نوری توسط یک دستگاه روشنایی در محیطهای مختلف میشود، خصوصیات محیطاست. از این رو مواردی مانند مقاومت کابل، سیم برق و … در لوکس تأثیری ندارد. باید دقت داشتهباشید که لوکس با تمام اصطلاحاتی مانند شار نوری، شدت درخشندگی، شار درخشندگی، لومن و … متفاوتاست. از این رو نباید با آنها اشتباه گرفتهشود.
اجزای اصلی یک لوکسمتر
-
سنسور نوری (فتوسل): معمولاً یک حسگر سیلیکونی است که نور محیط را دریافت میکند.
-
نمایشگر دیجیتال یا آنالوگ: شدت نور بر حسب لوکس را نشان میدهد.
-
مدار الکترونیکی: سیگنال نور را به عدد دیجیتال تبدیل میکند.
-
بدنه و کلیدها: برای خاموش/روشن کردن، تغییر واحد، نگهداشتن عدد و… استفاده میشود.
کاربردهای نورسنج
-
مهندسی روشنایی: بررسی نور مناسب در فضاهای کاری، مدارس، بیمارستانها
-
عکاسی و فیلمبرداری: تنظیم دقیق نور برای کیفیت تصویر
-
کشاورزی گلخانهای: کنترل نور برای رشد گیاهان
-
کنترل کیفی در صنعت: بررسی میزان نور در خطوط تولید
-
بررسی صرفهجویی انرژی: برای طراحی بهینه سیستمهای روشنایی