مطابق استاندارد IEC-62271-103 ، سکسیونر یا دیسکانکتور وسیله مکانیکی قطع و وصل است که در حالت قطع، فاصله جدایی لازم بین کنتاکت ها را مطابق الزامات معین به وجود می آورد .
کلید جداکننده قادر است فقط هنگامی یک مدار را قطع و وصل کند که جریان های قابل اغماض برقرار شده یا قطع شوند و یا تغییر قابل ملاحظه ای بین ولتاژ دو سر هر یک از قطب های کلید جدا کننده ایجاد نشود .
همچنین کلید جدا کننده میتواند جریان هایی را در شرایط عادی از مدار عبور دهد و برای زمانی مشخص جریان هایی را در شرایط غیر عادی مانند اتصال کوتاه تحمل کند .
نحوه عملکرد :
به طور کلی یک سکسیونر شامل یک اهرم و دو کنتاکت است که اهرم عمل قطع و وصل بین دو کنتاکت را انجام می دهد .
اگرچه برخی از طراحی ها جریان خطا را ایجاد می کنند؛ اما سکسیونرها برای قطع جریان خطا طراحی نشده اند .
این تجهیزات با قابلیت کنترل دستی یا موتوری طراحی و ساخته می شوند که روش درایو باید متناسب با کاربرد مورد نظر انتخاب شود .
به عنوان مثال در یک ایستگاه فرعی بدون اپراتور با کنترل از راه دور، سکسیونر های با مکانیسم محرک موتوری مورد استفاده قرار می گیرند .
ارتینگ سوئیچها معمولا با سکسیونرها در ارتباط هستند .
این تجهیزات توسط مکانیسمی جداگانه اما مشابه با مکانیسم مورد استفاده برای سکسیونر کنترل میشوند.
انواع سکسیونر و کاربرد آنها :
سکسیونر تیغه‌ای: مورد استفاده در ولتاژهای کم تا 30 کیلوولت
سکسیونر کشویی: مورد استفاده در کیوسک‌ها و قفسه‌هایی که عمق کمی دارند.
سکسیونر دورانی: مورد استفاده در ولتاژهای بالا علی‌الخصوص 60 و 110 کیلوولت
سکسیونر قیچی‌ای: مورد استفاده در ولتاژهای بالاتر از 110 کیلوولت
انواع سکسیونرها :
سکسیونرها را با توجه با ساختار داخلی (گازی یا روغنی)، مکانیسم حرکت (دستی، موتوری، دستی-موتوری) و یا نحوه عملکرد می توان دسته بندی کرد. نحوه عملکرد اهرم برای قطع و وصل بین کنتاکت ها متفاوت است و می تواند به یکی از صورت های زیر باشد.
اهرم قطع افقی یا عمودی
اهرم قطع از وسط
اهرم قطع دو طرفه
اهرم زانویی شکل
اهرم پانتوگراف
اهرم کشویی
سکسیونر فیوزدار :
سکسیونریا سواساز در تمام ایستگاه های برق موجود در مناطق شهری و غیر شهری به عنوان یکی از مهم ترین اجزا آن به شمار میروند. در ایستگاه برق فشار قوی برای جدا سازی بخش های ولتاژ دار از هم از سکسیونرها استفاده میکنند. همچنین برای باز و بستن خطوط و انتقال جریان از این دستگاه ها استفاده میکنند. یک نمونه از سکسیونرهای موجود سکسیونر فیوزدار است که برای تغذیه و حفاظت ترانسفورماتورها استفاده میشود. میتوان گفت مهم ترین عیبی که در این تجهیزات وجود دارد، هنگامی که سکسیونر ها در حالت on load هستند نمی توان مانوری روی آن انجام داد، به عبارتی هنگامی که سکسیونر زیر بار است قابلیت فرمان دهی نداریم. این هم به دلیل عدم باز و بست در زیر بار است و این پدیده موجب بروز آسیب های و زیان های جدی در مدار و خود دستگاه میشود.
در حقیقت میتوان گفت دلیل استفاده از سکسیونر ها جدا سازی قطعات و ابزارهایی است که فقط ولتاژ دارند اما جریانی در آنها برقرار نیست. به کمک این تجهیزات می توان برای برش و جداسازی مقره ها، شینه ها، کابل های کوتاه و توان راه ها و گردش ترانس های ولتاژ اقدام کرد. سکسیونرها تجهیزات پیوند دهنده مکانیکی و گالوانیکی برای رسانایی بهتر قطعات مختلف است و می توان گفت یکی از مهم ترین وظایف آن جلوگیری از برق گرفتگی کاربران پست های برق است. سواسازها دو تیغه نری و مادگی برای هر فاز دارند که اندازه این تیغه ها به شدت جریان و ولتاژ عبوری بستگی دارد.
مزایای استفاده از سکسیونر فیوزدار :
ممکن است بپرسید دلیل استفاده از سکسیونر در پست های برق و تابلو کمپکت چیست؟
در واقع این دستگاه ها چه ویژگی هایی دارند که باید از آنها در هر مداری استفاده نمود؟
ظرفیت قطع و وصل (باز بست) تا 100 مرتبه در بار اسمی بدون نیاز به سرویس
این تجهیزات غیر قابل اشتعال هستند و منفجر نمی شوند.
قطعات مکانیکی نصب شده در دستگاه عمر طولانی دارند.
می توان آنها را روی دیواره و سقف تابلوهای برق و کمپکت نصب کرد.
از آنجا که قطع و وصل آنها بدون فرمان دادن غیر ممکن است، میتوان به آنها با نصب مکانیزم های فرمان زنجیره ای (کنترل محلی) دستور داد.
این ها ویژگی های کلی این تجهیزات هستند اما هر کدام از آنها برای کاربرد جداگانه ای در مدار نصب و استفاده میشوند. مثلا سکسیونرهای قابل قطع زیر بار برای ورودی در تابلوهای فشار متوسط استفاده میشوند. از سکسیونرهای فیوزدار همانطور که گفتیم برای تغذیه و حفاظت ترانسفورماتور ها، سواسازهای ساده برای جدا کردن کلید استفاده میکنند. باید دقت داشته باشید در شرایط نرمال محیطی بعد از 100 بار استفاده از دستگاه و قطع و وصل جریان اسمی، کنتاکت های اصلی و کمکی موجود در دستگاه باید بازرسی و در صورت نیاز تعمیر شوند تا در نحوه کار سیستم و مدار اختلالی پیش نیاید. همچنین بعد از 2000 بار قطع و وصل تمام قطعات و تجهیزات موجود در سکسیونر باید به صورت اساسی تعمیر شوند و تمامی کنتاکت ها تعویض گردند.
ویژگی های سکسیونر فیوزدار :
سکسیونر قابل قطع زیر بار علاوه بر داشتن ولتاژ یا قطع شدگی قابل رویت میتواند مانند یک دژنکتور قدرت ها و جریان های کوچک الکتریکی را قطع کند. از سکسیونر قابل قطع زیر بار در شبکه های فشار قوی استفاده میشود که مجهز به فیوز هستند. فیوزهای فشار قوی در ولتاژ ۲۰ کیلوولت جریان اتصال کوتاه را در همان مراحل ابتدایی قطع میکنند. بنابراین میتوان گفت که سکسیونر قابل قطع زیر بار فقط برای جریان نامی شبکه مناسب است و جریان اتصال کوتاه را فیوز قطع می کند.
با توجه به این که در سکسیونرهای قابل قطع از قطعات فشرده استفاده شده است،ابعاد واحدها کوچک هستند و امکان طراحی و ساخت تابلوهایی با ابعاد کمپکت فراهم شده است. قسمت فعال (شامل کلید قطع و وصل اصلی و سوییچ ارت) در داخل محفظه ای پر از گاز SF6 وجود دارد که آب بندی شده است. مکانیزم های مورد استفاده در این سکسیونر داری فنر بوده که سبب عدم وابستگی سرعت عملکرد کلید به افراد بهره بردار میگردد.
ویژگی سکسیونر :
این قطع کننده ولتاژ قطعاتی را که فقط زیر ولتاژ هستند از شبکه جدا میکند.
موارد کاربرد این سکسیونر ها به شرح زیر می باشد:
* سکسیونر قابل قطع زیربار »» ورودی در تابلو فشار متوسط
* سکسیونر ساده »» جدا کننده کلید
* سکسیونر فیوزدار »» تغذیه و حفاظت ترانسفورماتور ها
* سکسیونر ارت + سکسیونر قابل قطع زیر بار »» اتصال زمین و اینترلاک
نکته :
نکته مهم و قابل توجه اینکه سکسیونر تابلویی بیست و چهار کیلو ولت ایران سوییچ بر اساس استاندارد VDE 0670 و IEC, 17A,54 تولید میگردد. یکی از تجهیزاتی که در ایستگاه های فشار برق قوی استفاده میشود سکسیونر ها هستند . این تجهیزات از پر کاربردترین کلید ها برای قطع و وصل بار نامی در شبکه های فشار میباشد.
سکسیونر های گازی که نیز از پر کاربرد ترین سکسیونر ها می باشد برای قطع و وصل بار نامی در شبکه های فشار متوسط استفاده میشود . به دلیل اینکه پلاتین های سکسیونر در داخل مخزن گاز SF6 هستند به آنها سکسیونر گازی میگویند. سکسیونر ها به دو مدل نصب می شوند در فضای باز و فصای بسته ، کار اصلی این اجزاء در ایستگاه های فشار برق بالا جدا کردن بخش های متفاوت از بخش هایی است که دارای ولتاژ است.
کاربرد سکسیونر :
سکسیونر ها هم مانند دنژکتور ها به عنوان یک کلید قطع کننده در مدار هستند .
از‌سکسیونر ها به عنوان یک کلید قطع کننده مدار در زیر بار نمی توانیم استفاده کنیم .
از‌سکسیونر نمی توانیم به عنوان کلید قطع کننده در زیر بار استفاده کنیم
برای قطع سکسیونر باید در ابتدا برق اصلی به وسیله دژنکتور قطع بشود.
به طور کلی سکسیونر برای قطع مصرف کننده ای که بدون ولتاژ است استفاده میشود.
از سکسیونر زمانی میتوانیم استفاده کنیم که مصرف کننده ها کم قدرت باشند در این مواقع از دژنکتور استفاده نمیکنیم.
از سکسیونر ها در ورودی و خروجی دژنکتور استفاده میکنیم که این کار در زمان تعمیر و نگه داری به ما کمک می کند.
مزایای سکسیونر :
ظرفيت قطع و وصل تا 100 مرتبه در بار نامی بدون نياز به سرويس
درحالت باز به عنوان جداکننده
قطع و وصل سکسیونر بدون فرمان دادن غیرممکن است.
غیرقابل اشتعال و غیر قابل انفجار است.
قطعات مکانیکی عمر طولانی دارند.
قابل نصب روی ديواره و سقف تابلو
قابلیت نصب مکانیزم فرمان زنجیره ای رادارد(کنترل محلی(.
تعمیرات و نگهداری :
در شرایط محیطی نرمال بعد از 100 بار قطع و وصل درجریان نامی کنتاکت های کمکی و کنتاکت های اصلی باید بازرسی و درصورت نیاز جایگزین شوند.
جدا‌کننده‌ها پس از 2000 بار قطع و وصل نیاز به تعمیرات اساسی دارد و کلیه کنتاکت ها باید تعویض شوند.
توضیحات نهایی :
بسته به کاربردها و انتخاب، سکسیونرها در اندازه های گوناگون ولتاژی و جریانی ساخته و عرضه میشوند . جداگر بین تیغه ها و استراکچر سازوکار سکسیونر مقره های خازنی است که همراه با تیغه ها توانایی چرخش دارند. ساز وکار جابجایی سکسونرها نیروی موتوری و یا دستی خواهد بود. کمابیش سازنده بنا بر پیشنهاد خریدار سازوکارهای ویژه را برای سکسونر در نظر میگیرد.
موتوری بودن سازوکار فرمان، و یا داشتن درون بستهای مختلف مکانیکی و الکتریکی. همچون همیشه برای جلوگیری از باز و بست خطاها بروی سکسیونر اینترلاکهایی را با کلیدها در نظر میگیرند. یعنی اگر کلید در حالت وصل است، سکسیونرها توانایی وصل شدن و یا برش شدن را نخواهند داشت، و باید پس از فرمان به کلید به روی آنها مانور شود. سکسیونرها مدل های گوناگونی دارند و به روش های گوناگونی کار می کنند . اما همه آنها تنها به یک منظور به کار گرفته‌می شوند. بسته به ولتاژ کاری سکسیونرهای گوناگون به کاررفته قرار می گیرند چرا که پهنه ایزولاسیون باید نگهداشت گردد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.