سیستم ارتینگ و صاعقه گیر

در این بخش قصدداریم اطلاعاتی را درمورد سیستم ارتینگ و صاعقه گیر در اختیارتان قراردهیم .

ارتینگ، صاعقه گیر و  برق گیر از جمله تجهیزات اساسی سیستم گراندینگ ساختمان، اتاق عمل، اتاق سرور و دکل ها می‌باشند. صاعقه گیر و ارتینگ برای تمامی اماکن و ساختمان از ضروریات می‌باشند.  همانگونه که انرژی برق برای بشریت بسیار مفید می‌باشد . امروزه بدون جریان الکتریکی کنترل‌شده در سیستم انرژی برق جهیزات و ابزارها و ماشین آلات ساخت دست بشر قادر به کار کردن نمی‌باشند. ولی جریان الکتریکی و انرژی برق خطرات خود را نیز برای سلامت جسمی انسان ها و همچنین صحت عملکرد دستگاه‌های الکتریکی مورد استفاده به همراه دارد .

صاعقه گیر / برقگیر چیست؟

صاعقه پدیده‌ای است طبیعی که احتمال وقوع آن کاملا تصادفی می‌باشد و از قانون به خصوصی تبعیت نمی‌کند.

بلکه یک واقعه احتمالی است و عوامل موثر در بروز صاعقه در یک منطقه عبارتند از:

موقعیت محل مانند ارتفاع از سطح دریا، کوهستانی بودن یا واقع شدن در دشت ، نوع آب و هوا از قبیل استوایی، مدیترانه ای، قطبی ،کویری و…

وضعیت وزش باد ، رطوبت محل ، موقعیت محل درمسیر جریانات جوی و …

در ساختمان ها و سازه‌های با اهمیت بالا که خطر آسیب پذیری آنها در برابر آتش سوزی و انفجار و به دنبال آن خطرات جانی و مالی در اثر بروز صاعقه وجود دارد.

بحث حفاظت این نوع مکان ها در برابر صاعقه بسیار ضروری و غیر قابل چشم پوشی‌است .

با اطلاعات مربوط به عملکرد صاعقه در هر منطقه جغرافیایی و بررسی شرایط حاکم بر پروژه میتوان، بهترین روش حفاظت در برابر صاعقه را مطابق با استانداردهای روز دنیا به دست آورد.

حفاظت در برابر صاعقه به دو بخش تقسیم می‌شو:

•  خارجی در برابر صاعقه (اولیه)
•  داخلی در برابر صاعقه (ثانویه)

حفاظت خارجی در برابر صاعقه، با استفاده از سیستم های صاعقه گیر و انتقال جریان صاعقه برخوردی با سازه به سطح زمین قابل اجرا می‌باشد. از طرفی همواره در کنار یک سیستم صاعقه گیر نیاز به رعایت موارد ایمنی از جمله استفاده از:

سیستم اعلام حریق و همچنین پیاده سازی محافظت‌شده سیستم‌های برق ساختمان می‌باشد که این بخش حفاظت داخلی در برابر صاعقه محسوب می‌شود.

برق گیر فرانکلین و قفس فارادی از راهکارهای پیشنهادی برای سیستم‌های حفاظت از صاعقه (برقگیر) می‌باشند.

ارتینگ / گراندینگ چیست؟

همواره در محیط اطراف ما در یک ساختمان و یا یک سیستم الکتریکی بارهای القا‌شده در محیط، امکان خطر آفرینی برای عملکرد سیستم‌های الکتریکی و حتی خطرات جانی ناشی از دشارژ شدن بارهای القایی و امکان انفجار در محیط های مستعد را به همراه دارند.

برای خنثی سازی خطرات ناشی از این بارهای القا شده که سطوح غیر هم پتانسیل را به همراه دارند،  استفاده از سیستم ارتینگ / سیستم گراندینگ و یا سیستم همبندی پیشنهاد شده‌است. سیستم ارتینگ به هنر ایجاد اتصال الکتریکی مناسب (همبندی)  ما بین کلیه سطوح فلزی به جرم کلی زمین گویند. زمیـن همواره بـه عنـوان مرجع صفر پتانسیل در نظر گرفته‌میشود و ارتینگ، سیستمی بـرای انتقال جـریـان‌های خطـا (بارهای القائی) در سیستم‌هـای الکتریکی مختلف در ساختمان ( تغذیه ، سیگنال ، صاعقه و …) به سطح زمین و ایجاد سطوح هم پتانسیل و در شرایط ایده‌آل سطوح پتانسیل صفر می‌باشد.

چاه ارت و میله ارت چیست؟

برای پیاده سازی سیستم ارتینگ (گراندینگ) راهکارهای بسیاری پیشنهاد شده‌است. میله ارت و چاه ارت  از مرسوم ترین روش‌های پیاده سازی سیستم ارتینگ می‌باشند. چاه ارت در مفهوم به معنی زمین‌است که :

نام دیگر آن سیسنم اتصال زمین‌است. سیستم اتصال به زمین دارای چاه ارت و سیم اتصال‌است . وظیفه چاه ارت وصل کردن هرگونه جریان الکتریکی به زمین است. که این عملکرد بیشتر برای جلوگیری از برق گرفتگی صورت میگیرد.  به عبارت بهتر با وصل کردن تمام دستگاه‌های برقی صنعتی، مخابراتی و خانگی با سیم اتصال به چاه ارت یک سیستم ارتینگ را به وجود آورده ایم.

هدف از اجرای سیستم ارتینگ جلوگیری از نشتی جریان الکتریکی و مدارات الکتریکی و جلوگیری از برق گرفتگی است  که این مسئله در صنعت برق امر مهم و ضروری به حساب می‌آید.

پروژه ارتینگ انجام شده توسط تیم تخصصی ماه صنعت انرژی مجموعه فولاد بافت