از کدام روغن موتور دیزلی استفاده کنیم؟

در این مقاله قصد داریم به بررسی روغن موتور دیزلی و نحوه انتخاب آن بپردازیم پس با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

• 1- روغن و مولفه‌های مهم آن
• 2- طبقه‌بندی روغن‌ها
• 3- اهمیت استفاده‌از روغن و نحوه انتخاب آن
• 4- تولیدکنندگان موتورهای دیزلی
• 5- شرکت‌های تولید‌کننده روغن

1- روغن و مولفه‌های مهم آن

هر روغنی با توضیح دو مولفه‌ی، ویسکوزیته و سطوح عملکرد، معرفی می‌شود.

ویسکوزیته مناسب و مورد استفاده‌برای هر موتوری، بستگی به کمترین دمای راه‌اندازی و بالاترین دمای محیط تجربه‌شده، دارد که معمولاً در دفترچه راهنمای اپراتور مشخص‌شده‌است.برای بررسی بیشتر نیاز است که با مفهوم ویسکوزیته یا گرانروی روغن آشنا شویم.

ویسکوزیته روغن (گرانروی) :

از خواص فیزیکی روغن‌‌است و میزان مقاومت آن را در مقابل جاری شدن را نشان‌می‌دهد.

ویسکوزیته با تغییر درجه حرارت تغییر می کند به گونه ای که با افزایش درجه حرارت، گرانروی کاهش می‌یابد.

روغن‌ها را می‌توان براساس گرانروی به دو دسته تقسیم کرد:

• 1-روغن‌های غیر زمستانی
• 2- روغن‌های زمستانی

این درجه بندی صرفاً بر مبنای ویسکوزیته‌است.انجمن مهندسان خودرو SAE به دلیل اهمیت گرانروی، اساس طبقه‌بندی روغن‌های موتور را بر این ویژگی بنا نهاده‌است.به طوری‌که در این سیستم دو گروه از درجه گرانروی مورد تعریف قرار‌می‌گیرند.یک گروه دارای حرف (Winter)W و دیگری گروهی که بدون حرف W‌است.هرقدر عدد SAE بزرگ تر باشد، گرانروی روغن مربوطه هم بیشتر‌است.حرف W همراه عدد SAE معرف روغن‌هایی‌است که در محیط های سرد به کار می‌روند و گرانروی این روغن‌ها در گرما اهمیت ندارد.روغن‌هایی که حرف W در جلو آنها قید نشده‌است در محیط های گرم به کار می‌روند و گرانروی آنها در سرما اهمیت نخواهد‌داشت.

روغن‌های موتور از لحاظ تغییرات ویسکوزیته در دو دسته کلی زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

• تک درجه‌ای یا Mono grade

• چند درجه‌ای یا Multi grade

موارد ذکر‌شده در بالا نمونه ای از روغن‌های تک درجه‌ای بودند.

روغن‌های چند درجه‌ای به دلیل داشتن مواد افزودنی خاص در سرما (هنگام استارت موتور) مثل روغن‌های با گرانروی پایین(10 و 20) عمل می‌کنند و با گرم شدن موتور، گرانروی آن‌ها به حد گرانروی روغن‌های با گرانروی بالاتر 40 تا 50 می‌رسد.

اغلب سازندگان موتور، نموداری از درجه ویسکوزیته روغن موتور را برای شرایط دمایی که احتمالاً با آن مواجه می‌شود، تهیه می‌کنند.

در نمودار بالا می‌بینیم که درجه‌های پایین‌تر “W”  برای راه‌اندازی در دماهای کمتر، و درجه‌های بیشتر “غیر W” برای عملکرد در دمای محیط بالاتر توصیه می‌شوند.

برای اکثر موتورهای دیزلی که در نیوزلند کار می‌کنند، روغن موتور دیزل چند درجه SAE 15W-40 مناسب می‌باشد.

این روغن امکان شروع به کار را در دمای 20- درجه سانتیگراد، و فعالیت (عملکرد) مداوم را تا دمای محیط 40 درجه سانتیگراد فراهم می‌کند.

همچنین، روغن‌های موتور دیزلی تحت عنوان SAE 10W-30 چند درجه‌ای وجود دارند که برای راه‌اندازی در دماهای پایین‌تر توصیه می‌شوند و صرفه‌جویی جزئی در مصرف سوخت نیز دارند .با این حال، نباید برای عملکرد مداوم در دمای محیط بالای 30 درجه سانتیگراد استفاده شوند.

2- طبقه‌بندی روغن‌ها

زمانی‌که، عملکرد روغن موتور دیزلی را توصیف می‌کنیم، مسئله پیچیده می‌شود و استفاده از نوع نادرست DEO می‌تواند به برخی از اجزای موتور دیزل مدرن مانند فیلترهای ذرات دیزل (DPF) و سیستم‌های تصفیه اگزوز آسیب برساند.

در گذشته، از اواسط دهه پنجاه تا اواسط دهه هشتاد، عملکرد روغن موتور دیزل توسط موسسه نفت آمریکا (API) به صورت API CC یا API CD دسته‌بندی‌شد.

که معمولاً روغن‌های API CC ، برای موتورهای دیزل بدون توربوشارژ و روغن‌های API CD، برای موتورهای دیزلی توربوشارژ استفاده‌می‌شوند.

روغن موتور در موتورهای دیزل دیترویت (2 -چرخه) بر اساس سطح خاکستر سولفاته آن تعیین، و معمولاً از روغن موتور با API CC استفاده‌می‌شد.

اما، با توسعه موتورهای دیزلی، نیاز به روغن موتورهای دیزلی با کارایی بالاتر به منظور کنترل بهتر مصرف روغن، تمیزی تسمه رینگ پیستون، لجن کشی سیستم روغن و رسوبات بالای پیستون ایجاد شد.

از سال 1985 به بعد، طبقه بندی خدمات API با عناوین API CE، CF-4، CF CF-2 و CG-4 برای پاسخگویی به تقاضاهای فزاینده جهت کنترل رسوبات پیستون در دمای بالا، سایش سوپاپ، مقاومت در برابر اکسیداسیون و تجمع دوده معرفی شدند.

بعدها طبقه‌بندی‌های خدمات روغن موتور دیزل API، مانند API CH-4، CI-4، CJ-4 و CK-4 که اخیراً معرفی شده‌اند، با تمرکز بر الزامات بازچرخش گاز اگزوز (EGR)، PDF و سیستم‌های کاتالیزوری در موتورهای معرفی شده از اوایل دهه 2000، توسعه یافتند.

همزمان با معرفی API CK-4 توسط API، طبقه‌بندی خدمات API FA-4 نیز معرفی شد که SAE XW-30 DEOهایی را که به‌طور خاص برای موتورهای دیزلی طراحی شده‌اند و احتمالاً از سال 2017 به بعد توسعه خواهند یافت، مشخص می‌کند.

روغن‌های API FA-4 نیز برای رسیدگی به انتشار گازهای گلخانه‌ای و رفع نیازهای سیستم‌های تصفیه اگزوز بسیار پیشرفته که هنوز معرفی نشده‌اند، فرموله شدند.

برای اولین بار، طبقه بندی سرویس API جدید، نه قابل تعویض‌است و نه با طبقه‌بندی‌های قبلی سازگار‌است.

به طوریکه، روغن های API FA-4 را نمی‌توان به جای روغن های API CK-4، CJ-4، CI-4 و CH-4 استفاده‌کرد.

در حالیکه، روغن های API CK-4، CJ-4، CI-4 و CH-4 نیز ممکن است، در جایی که روغن طبقه بندی شده پایین تر (مانند API CG-4) توصیه می‌شود، استفاده‌شوند.

طبقه‌بندی خدمات API به طور خاص برای پوشش نیازهای روغن کاری موتورهای دیزلی آمریکای شمالی تعریف شده‌است، اگرچه، بسیاری از سازندگان در سراسر جهان، از طبقه بندی خدمات API برای تعیین روغن موتورهای دیزل برای موتورهای خود استفاده می‌کنند.

با این حال، در اوایل دهه 1990، انجمن خودروسازان اروپا (ACEA) جهت مشخصات روغن موتور، در اروپا معرفی شدند.

مشخصات روغن موتور ACEA برای:

• 1- روغن موتورهای بنزینی و دیزلی خودرو و وانت سبک (طبقه بندی A/B)،
• 2-  خودروهای با عملکرد بالا و روغن موتورهای بنزینی و دیزلی وانت سبک که نیاز به سازگاری با کاتالیزور دارند (طبقه C)
• 3- روغن موتورهای دیزل سنگین (طبقه بندی E) وجود دارند.

طبقه‌بندی‌های ACEA به عملکرد ویسکوزیته در درجه بالاتر و سازگاری با سیستم تصفیه اگزوز نیاز دارند و برخی از طبقه‌بندی‌های ACEA بر ارائه خدمات تعویض روغن متمرکز هستند.

سازمان استانداردهای خودرو ژاپن (JASO) نیز، مشخصاتی را برای روغن موتورهای دیزلی ایجاد کرده‌است که در درجه اول بر تمیزی پیستون، سایش سوپاپ، توانایی حمل دوده و مقاومت در برابر اکسیداسیون در دمای بالا تمرکز دارد.

برخی از تست‌های مورد استفاده در طبقه‌بندی‌های JASO مخصوص موتورهای دیزل ژاپنی است.

دو طبقه‌بندی فعلی JASO، شامل فرمولاسیون کم خاکستر اند که برای موتورهایی که مجهز به دستگاه‌های پسا فرآوری مانند DPF و کاتالیزور هستند، استفاده‌می‌شود.

JASO DH-2 برای موتورهای دیزلی سنگین در کامیون ها و اتوبوس ها و JASO DL-1 برای موتورهای دیزلی خودروهای سواری استفاده‌می‌شوند.

3- اهمیت استفاده از روغن و نحوه انتخاب آن

چرا باید از روغن استفاده کنیم :

• 1-  اصطحکاک خشک بین قطعات متحرک دیزل از بین برود.
• 2- صدای برخورد قطعات متحرک کاهش می‌یابد.
• 3- حرارات دیزل کاهش و خنک کاری قطعات انجام می‌گیرد.
• 4- به آببندی قطعات مانند تکمیل آبندی بین رینگ‌ها و دیواره سیلندر کمک می کند.

انواع روغن

انتخاب روغن موتور

با توجه به توضیحات فوق، از چه روغن موتور دیزلی باید استفاده‌کنیم؟ به یاد داشته باشید که هر روغن با سطح عملکرد و ویسکوزیته آن تعریف می‌شود.

برای انتخاب روغن موتور می‌بایست:

1- توصیه‌های سازنده را بررسی کنید.

2- کتابچه راهنمای اپراتور برای یک موتور دیزل مدرن، طبقه‌بندی‌های روغن موتور دیزل مانند API CJ-4 یا ACEA E4/E6/E7/E9 ،مشخصات سازنده مانند CAT ECF-3، MB 228.51 یا Volvo VDS-4، و نیز SAPS را مشخص می‌کند.

یک موتور دیزل قدیمی ممکن‌ست فقط به یک روغن موتور دیزل API CI-4  یا حتی API CH-4 و یا CG-4 نیاز داشته‌باشد.

3- درجه ویسکوزیته مناسب را برای محدوده دمای عملیاتی که با آن مواجه خواهید‌شد، انتخاب کنید.

البته، بهترین اقدام این‌است که با تامین کننده روغن و روان کننده تماس بگیرید و مشخصات لازم را به آنها بدهید.

آنها باید بتوانند روغن موتور مناسب را برای وسیله نقلیه یا ناوگان شما پیشنهاد کنند.

در برخی موارد ممکن‌است، بهتر باشد از چند روغن موتور دیزل مختلف استفاده‌کنید که به طور خاص نیاز موتورهای مختلف در ناوگان شما را برآورده کند.

کارگاه‌های تجاری که طیف وسیعی از وسایل نقلیه موتور دیزلی را سرویس می‌کنند، باید دو یا حتی سه روغن موتور دیزلی مختلف با عملکرد و ترکیب ویسکوزیته متفاوت را استفاده‌کنند تا نیازهای روان‌کننده موتورهای دیزلی برآورده‌شود.

4- تولیدکنندگان موتورهای دیزلی

بسیاری از تولیدکنندگان موتور دیزل، درگیر تولید مشخصات روغن موتور دیزل OEM خود شده‌اند.

برخی از سازندگان، حداکثر سطح خاکستر سولفاته، گوگرد و فسفر (SAPS) را در روغن موتور مشخص می‌کنند.

به چنین روغن موتورهایی “SAPS کم” گفته‌می‌شود.

Caterpillar، Cummins، Detroit Diesel، Deutz، Mack، MAN، Mercedes Benz، MTU، Renault، Perkins،Lovol ،  Kohlerو Volvo برخی از تولیدکنندگان موتورهای دیزلی هستند که مشخصات روغن موتور دیزل OEM خود را توسعه داده‌اند.

5- شرکت‌های تولید کننده روغن

از شرکت‌های تولید‌کننده روغن موتور دیزلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

شرکت بهران، ایرانول، موبیل، کاترپیلار، کامینز، ولو، پرکینز، توتال، شل، ام‌تی‌یو

اگر به دنبال یک روغن موتور مناسب برای هستید، لطفاً با ما در شرکت ماه صنعت انرژی تماس بگیرید.

راه‌های ارتباطی ما:

تلفن: 65030549-021

ایمیل: info@mahsanat.com

مرجع

?WHICH DIESEL ENGINE OIL SHOULD I USE

محصولات

روغن موتوری دیزلی

روغن موتور دیزل ژنراتور