تیر
ایمنی و خطرات الکتریکی
در این مقاله قصد داریم در مورد ایمنی و خطرات الکتریکی صحبت‌کنیم
فهرست مطالب
1- ایمنی الکتریکی چیست؟
2- اهمیت ایمنی الکتریکی
3- چه کسانی در معرض خطر برق گرفتگی هستند؟
4- خطرات الکتریکی و نکات ایمنی
5- مباحث ایمنی
6- بازرسی برق و نحوه عملکرد بازرسان برق
7- چک لیست بازرسی برق، دلایل و منابع آن
————————————————–
1- ایمنی الکتریکی چیست؟
ایمنی الکتریکی یک روش عمومی برای افرادی‌است که درمعرض جابجایی و نگهداری تجهیزات برقی‌هستند. ایمنی الکتریکی، مجموعه دستورالعمل‌هایی‌است که افراد برای کاهش خطرات الکتریکی و جلوگیری از اثرات خطرناک آن، در صورت وقوع حادثه دنبال‌می‌کنند. عدم رعایت ایمنی الکتریکی می‌تواند منجر به حادثه، از دست دادن عضو یا حتی مرگ و میرشود.
————————————————–
2- اهمیت ایمنی الکتریکی
زمانیکه افراد به درستی خطرات ناشی از برق راشناسایی و کنترل‌کنند، کارکردن در محل کار و در اطراف برق می‌تواند، بسیار ایمن‌باشد. اما آموزش ناکافی، فقدان تجربه و عدم شناخت خطرات احتمالی می‌تواندمنجر به برق گرفتگی یا مرگ‌شود. در ایالت متحده، حدود 52 درصد از کل تلفات برقی در محل کار، در صنعت ساخت و ساز اتفاق می‌افتد که بیشترین خطر را از خطرات‌الکتریکی‌دارد. بیشتر این حوادث و تلفات ناشی از تماس مستقیم افراد با خطوط هوایی برق و تماس با ماشین آلات، ابزار و اشیاء فلزی دستی‌است.
چگونه از خود در برابر این خطرات محافظت‌کنیم؟
این مقاله با نگاهی دقیق به برخی از خطرات رایج الکتریکی در محل کار، نحوه ایمن بودن در اطراف آنها را بررسی‌می‌کند. همچنین در این مقاله، مجموعه‌ای از چک لیست های ایمنی الکتریکی ارائه‌شده‌است که افراد می‌توانند از آنها برای ارزیابی خطرات الکتریکی در محل کار خود استفاده‌کنند.
————————————————–
3- چه کسانی در معرض خطر برق گرفتگی هستند؟
مهندسان، برقکاران و کارگران خطوط هوایی در صدر فهرست حرفه‌هایی هستند که بیشتر در معرض خطرات الکتریکی قرارمی‌گیرند. کارهای‌رایجی که این افراد را در معرض خطر قرارمیدهند شامل نصب و تعمیرات برقی، آزمایش وسایل و تجهیزات، و فعالیت های بازرسی و نگهداری‌است. با اینحال، افرادی که به طور غیرمستقیم با برق کار می‌کنند، مانند کارکنان اداری نیز در معرض خطرات الکتریکی قراردارند.
– موارد احتیاط
اقدامات احتیاطی ایمنی الکتریکی، اقدامات کنترلی خاصی‌هستند که برای حذف خطرات الکتریکی و کاهش خطرات حوادث و صدمات الکتریکی اجرامی‌شوند.
اقدامات احتیاطی ایمنی برای کار با برق به دستورالعمل های شغلی افراد و محیط کار آنها بستگی‌دارد.
با این حال، اساسی ترین اقدامات احتیاطی ایمنی الکتریکی، شامل درک واضح نحوه عملکرد برق، شناسایی و حذف خطرات الکتریکی مانند بررسی و نگهداری مناسب از کابل ها و پوشیدن تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) مناسب‌است.
– تجهیزات
تجهیزات ایمنی الکتریکی، تجهیزات حفاظت فردی مخصوص‌است که برای محافظت از افراد در برابر خطرات عمومی و خاص الکتریکی طراحی‌شده‌است.
به طورکلی، پرکاربردترین تجهیزات ایمنی الکتریکی، ابزارهای عایق شده و تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) مانند دستکش‌های عایق، عینک ایمنی، تشک و نردبان‌هستند.
تجهیزات ایمنی الکتریکی نیز باید هنگام انجام انواع خاصی از تست‌های الکتریکی، تعمیرات، نصب یا نگهداری مانند قوس الکتریکی و اتصال زمین، اتصال کوتاه و غیره استفاده‌شوند.
————————————————–
4- خطرات الکتریکی و نکات ایمنی
بر اساس سازمان ايمنى و بهداشت شغلى (OSHA)، برق گرفتگی یکی از رایج‌ترین خطرات در سراسر سایت‌های ساختمانی‌است. شناسایی خطرات الکتریکی می‌تواند به افزایش آگاهی در مورد خطرات، شدت آنها و نحوه آسیب رساندن به افراد کمک‌کند. در این بخش خطرات الکتریکی رایج در محل کار و نکات ایمنی الکتریکی، در مورد اقداماتی که افراد می‌توانند برای کاهش این خطرات انجام‌دهند، آورده‌شده‌است:
1- خطوط برق هوایی
خطوط برق هوایی دارای ولتاژ بالاهستند که می‌توانند باعث سوختگی و برق گرفتگی شدید افرادشوند. به یادداشته‌باشید که در هنگام کار در این حوزه، حداقل فاصله 10 فوتی رااز خطوط برق هوایی و تجهیزات مجاور حفظ‌کنید.
بررسی‌های سایت را انجام‌دهید تا مطمئن‌شوید که چیزی در زیر خطوط برق هوایی ذخیره‌نمی‌شود. همچنین موانع و علائم ایمنی باید به درستی در محل کار نصب‌شوند تا افراد غیر برقی مجاور، از خطرات موجود در منطقه آگاه‌شوند.
2- ابزار و تجهیزات آسیب دیده
قرارگرفتن در معرض ابزار و تجهیزات الکتریکی آسیب‌دیده‌می‌تواند بسیارخطرناک‌باشد.
دراین شرایط، افراد نباید هیچ چیزی را اصلاح‌کنند، مگر اینکه صلاحیت انجام آن را داشته‌باشند. فرد متخصص می‌بایست ترک، بریدگی یا ساییدگی روی کابل‌ها و سیم‌ها را به‌طور کامل بررسی‌کند. درصورت وجود ایراد، آنها را تعمیر یا تعویض‌کند. روش‌های Lock Out Tag Out (LOTO) باید همیشه قبل از شروع تعمیر و نگهداری، و تعمیرات الکتریکی انجام‌شود.
3- استفاده از سیم‌هایی با ظرفیت پایین و مدارهای اضافه بار
استفاده از سیم‌هایی با اندازه نامناسب برای جریان می‌تواند باعث گرم‌شدن بیش از حد و آتش سوزی‌شود. از این رو، از سیم‌های مناسب برای عملیات و بار الکتریکی مورد نظر در کار استفاده‌کنید. از رابط برق مناسب که برای مصارف سنگین طراحی‌شده‌است،استفاده‌کنید. همچنین از پریز برق بیش از حد بار نگیرید و از مدارشکن های مناسب استفاده‌کنید. برای شناسایی مناطق در معرض خطر مانند مناطق سیم‌کشی شده، ارزیابی‌های خطر آتش‌سوزی را به طور منظم انجام‌دهید.
4- قطعات الکتریکی در معرض دید
نمونه‌هایی از قطعات الکتریکی در معرض دید شامل روشنایی موقت، واحدهای توزیع برق و قطعات عایق جدا شده روی سیم‌های برق‌است.
این خطرات می‌توانند باعث شوک و سوختگی احتمالی‌شوند. این موارد را با مکانیزم‌های محافظ مناسب ایمن‌کنید و همیشه قطعات در معرض دید را بررسی‌کنید تا فوراً تعمیرشوند.
5- اتصال زمین غیرمناسب
شایع ترین نقض OSHA برق، زمین نامناسب تجهیزات‌است. اتصال زمین مناسب می‌تواند ولتاژ ناخواسته را از بین ببرد و خطر برق‌گرفتگی را کاهش‌دهد. توجه داشته باشید که هرگز پین فلزی زمین را خارج‌نکنید، چراکه این پین مسئول بازگشت ولتاژ ناخواسته به زمین‌است.
6- عایق آسیب دیده
عایق معیوب یا ناکافی، همیشه یک خطر‌است.
مراقب عایق آسیب دیده باشید و فورا آن را گزارش‌کنید. تمام منابع برق را قبل از تعویض عایق آسیب دیده خاموش کنید و هرگز سعی نکنید آنها را با نوار برق بپوشانید.
7- شرایط مرطوب
هرگز از تجهیزات الکتریکی در مکان های مرطوب بهره برداری نکنید.
آب، خطر برق گرفتگی را تا حد زیادی افزایش می دهد، به خصوص اگر عایق تجهیزات آسیب‌دیده‌باشند.
از یک برقکار واجد شرایط بخواهید تجهیزات الکتریکی را که خیس‌شده اند، قبل از روشن کردن بررسی‌کند.
————————————————–
5- مباحث ایمنی
ایمنی الکتریکی محدوده وسیعی از دستورالعمل‌های ایمنی عمومی مانند تجهیزات حفاظت شخصی (PPE) و روش‌های قفل کردن/برچسب کردن را دربرمی‌گیرد. مدیران پروژه، سرپرستان سایت و افسران ایمنی زمانی می‌توانند ایمنی الکتریکی را در محل کار بهبود بخشند که مطمئن‌شوند،
1) افراد به اندازه کافی آموزش دیده‌اند، 2) رهبران تیم به طور منظم جلسات ایمنی را برگزارمی‌کنند و 3) تیم‌ها در مورد ویژگی‌های شغلی خود صحبت‌می‌کنند.
در ادامه چند نمونه از موضوعات ایمنی الکتریکی سازماندهی‌شده ذکرشده‌است:
1) موضوعات جلسات توجیهی
– اقدامات عمومی و خاص ایمنی کار،
– کار در نزدیکی خطوط برق با ولتاژ بالا،
– نحوه برخورد ایمن با خطوط برق قطع‌شده،
– احتیاط های ایمنی پایه در هنگام قوس الکتریکی.
2) موضوعات در دستور کار
– بررسی منابع و علل برق گرفتگی،
– رفتارهای ایمن که خطر آسیب های الکتریکی را به حداقل‌میرساند،
– اثربخشی و بهبود کنترل های ایمنی الکتریکی،
– درس‌های آموخته شده از حوادث الکتریکی و نتایج ایمنی.
3) موضوعات آموزشی
– مبانی برق و وظایف کار،
– شناسایی ابزارهای دستی و برقی پیشگیری از برق گرفتگی و حذف خطرات رایج الکتریکی،
– روش‌های اضطراری و کمک‌های اولیه برای حوادث برقی.
دانستن محدودیت‌های خود و به کارگیری بهترین شیوه‌های ایمنی الکتریکی می‌تواند به کاهش خطر برق گرفتگی و مرگ کمک‌کند. از این رو، بهتر و ایمن تراست که افراد به جای اینکه ریسک کار بیش از ظرفیت خود را بپذیرند، در محدوده تخصص خود کارکنند. بنابراین، در صورت عدم اطمینان از انجام کار، حتما از افراد متخصص و مجاز کمک‌بگیرید.
————————————————–
6- بازرسی برق و نحوه عملکرد بازرسان برق
بازرسی‌های برق توسط شرکت‌های خدمات برق انجام‌می‌شود تا از انطباق ملک با قوانین و مقررات ایمنی برق اطمینان حاصل‌شود. یک اپلیکیشن الکتریکی به این شرکت‌ها کمک‌می‌کند تا فرآیندهای خود را، از زمان‌بندی بازرسی‌ها تا صدور گواهی‌های انطباق الکتریکی (COC)، ساده‌تر انجام‌دهند. در طی یک بازرسی الکتریکی، تجهیزات الکتریکی ملک تحت بررسی های کیفی و ایمنی قرارمی‌گیرند تا اطمینان‌حاصل‌شود که آنها در شرایط کاری قبل از بهره برداری‌هستند.
بازرسی‌ها اغلب با بررسی‌های محل، برای شناسایی و ثبت خطرات الکتریکی همراه‌است. گزارش‌های بدست آمده پس از بازرسی‌های الکتریکی، می بایست شامل ارزیابی کلی از محل کار، آموزش‌های ارائه‌شده، و تجهیزات مورد استفاده باشد و توصیه‌های کلی در زمینه‌های بهبود را ارائه‌دهد. عدم انجام بازرسی منظم برق می‌تواند منجر به حوادث ناشی از برق گرفتگی یا حتی مرگ‌شود.
ایمنی
به طور سنتی، یافته‌ها و مشاهدات بازرس برق به صورت دستی روی کاغذ ثبت‌می‌شود. بازرسان می‌بایست همه مشاهدات را بررسی‌کنند، و در صورتی که شرایط شخص با استانداردها مطابقت داشته باشد، یک گواهی انطباق الکتریکی صادرکنند. این فرآیند دست و پا گیر، علاوه بر مسائل مربوط به جمع آوری و سازماندهی‌داده ها، موجب آسیب و حتی از دست دادن آن ها نیزمی‌شود.
یک نرم افزار بازرسی الکتریکی خوب می‌تواند این مشکل را با تبدیل فرم‌های کاغذی به فرم‌های دیجیتال حل‌کند. راحتی استفاده از چک لیست‌های دیجیتالی می تواند روند بازرسی و گزارش گیری کلی را تسریع و بهبودبخشد. با تکامل فناوری، صنعت خدمات بازرسی الکتریکی برای بهبود گردش کار بازرسی خود به راه حل‌های دیجیتال و موبایل روی‌آورده‌است. برنامه‌های الکتریکی، مدیریت بازرسی‌های‌الکتریکی، از زمان‌بندی تا صدور گواهی‌های الکترونیکی انطباق (COC) را کارآمدتر و سیستماتیک‌تر کرده‌اند. این برنامه‌ها باعث صرفه‌جویی در زمان، افزایش بهره‌وری، بهبود ارتباطات و ارتقای کارایی‌می‌شوند.
ایمنی
بنابراین، پیشنهادمی‌شود که بازرسان را به یک برنامه الکتریکی مجهزکنید و به آنها کمک کنید تا فرآیند بازرسی الکتریکی خود را کارآمدتر و سیستماتیک تر انجام‌دهند. با این کار، نه تنها در زمان صرفه جویی می‌کنید، بلکه بهره وری بازرسان خود را افزایش‌میدهید، ارتباطات را بهبود میبخشید و کارایی عملیاتی را ارتقا‌میدهید.
به جای تکیه بر حافظه بازرسان، هنگام استفاده از شیوه‌های ایمنی الکتریکی در محل کار از یک چک لیست استفاده‌کنید. چک لیست دیجیتالی، ابزار قدرتمندی‌است که می تواند به عنوان راهنمای انجام کار در نزدیکی تجهیزات الکتریکی و خطرات قرارگیرد. راحتی استفاده از برنامه بازرسی در یک دستگاه دیجیتال می‌تواند مشکلات سنتی فرم کاغذی را در 3 مرحله ساده حل‌کند.
بدین ترتیب که فرم‌های کاغذی را به فرم‌های دیجیتال تبدیل کنید یا یک الگوی جدید ایجادکنید. سازنده قالب برخی از برنامه‌های الکتریکی می‌توانند به راحتی فرم کاغذی شما را به یک الگوی دیجیتال تبدیل‌کنند که می‌توانید در برنامه الکتریکی از آن استفاده‌کنید. از این رو، تنها کاری که باید انجام‌دهید، این‌است که یک عکس واضح از چک لیست کاغذی خود تهیه‌کنید، آن را در برنامه آپلود‌کنید و چند ثانیه صبر‌کنید تا تبدیل کامل‌شود. در نهایت، می‌توانید یک الگوی جدید از طریق وب یا برنامه تلفن همراه با استفاده از قالب‌ساز ایجادکنید.
ایمنی
با استفاده از الگوی دیجیتال جدید خود، بازرسی الکتریکی خود را با برنامه انجام‌دهید. یافته ها و مشاهدات خود را با استفاده از تلفن اندرویدی، آیفون، تبلت یا تلفن ویندوزی خود ثبت‌کنید. دربرخی مواقع ،شما می توانید بازرسی خود را حتی در حالت آفلاین کامل‌کنید. در این حالت بعداز وصل‌شدن به اینترنت، داده‌های بازرسی به طور خودکار برای ذخیره سازی و دسترسی آسان به فضای ابری همگام می‌شوند.
برای مستندسازی و بررسی شواهد، عکس برداری و حاشیه نویسی‌کنید. یک فضای ذخیره سازی نامحدود مبتنی بر ابر را برای همه عکس‌ها، گزارش‌ها، یادداشت‌ها و توصیه‌های دقیق در نظربگیرید. اقدامات لازم را به پرسنل مربوطه اختصاص‌دهید. پس از تکمیل بازرسی الکتریکی خود، می‌توانید بلافاصله یک گزارش جامع و گواهی ایمنی الکتریکی آماده‌کنید و آنها را فورا با مشتریان و پرسنل سازمان خود به اشتراک‌بگذارید. بهتراست موارد ناموفق در بازرسی‌ها، برای تشخیص آسان‌تر در قسمت اول گزارش جمع آوری و برجسته‌شوند.
————————————————–
7- چک لیست بازرسی برق، دلایل و منابع آن
چک لیست بازرسی برق چیست؟
چک لیست بازرسی برق یک ابزار ضروری برای تعیین انطباق افراد و شرایط محل کار با قوانین ایمنی الکتریکی‌است. تجهیزات الکتریکی باید قبل از بهره برداری، تحت بررسی کیفیت و ایمنی قرارگیرند. بررسی‌های ناکافی و آموزش ضعیف می‌تواند منجر به آسیب‌های الکتریکی جدی و مرگ و میرشود.
بررسی‌های ایمنی الکتریکی شامل چه مواردی می‌شود؟
یک چک لیست ایمنی الکتریکی همراه با بررسی سایت برای شناسایی و گزارش خطرات الکتریکی وجود دارد که شامل بررسی وجود موانع و علائم ایمنی، اطمینان از سالم بودن ابزار و تجهیزات، و جستجوی سیم‌کشی در معرض دیداست که به مکانیسم‌های حفاظتی مناسب نیازدارد.
سه دلیل اصلی برای انجام بازرسی‌های برق
بازرسی برق توسط یک فرد واجد شرایط و آموزش دیده و آگاه در ساخت و راه اندازی سیستم‌های برق انجام‌می‌شود. این امر به شناسایی تجهیزات ناایمن، نصب معیوب و شیوه‌های کاری که براساس استاندارد نیستند، کمک میکند. در ادامه دلایل اصلی برای انجام بازرسی‌های الکتریکی آورده شده است:
1) برای حفظ خطرات الکتریکی
در سازمان ايمنى و بهداشت شغلى (OSHA) ثبت شده‌است که برق گرفتگی رایج ترین و یکی از چهار خطر مرگبار در صنعت ساخت و ساز است. انجام بازرسی‌های الکتریکی به جلوگیری از خطرات الکتریکی در محل کار کمک می کند و محیط ایمن را برای همه کارکنان تضمین می کند.
2) برای اطمینان از انطباق با استانداردهای نظارتی
در کسب و کارها، استانداردهای نظارتی باید به درستی رعایت شوند تا از حوادث غیرضروری، دعاوی قضایی و تحقیقات جنایی جلوگیری شود. رعایت استانداردهای برق OSHA به محافظت از کارمندان در برابر قرار گرفتن در معرض خطراتی مانند شوک الکتریکی، برق گرفتگی، آتش سوزی و انفجار کمک می کند.
2) برای تامین مطالبات بیمه ای
شرکت‌های بیمه برای حمایت از ادعاهای بیمه شده به شواهد نیاز دارند. ثبت دقیق سوابق، در صورت بروز حوادث و خسارات، به عنوان یک شاهد عمل میکند و حقایقی که در جریان بازرسی برق جمع آوری و ثبت شده است را آشکار میکند.
تهیه چک لیست و برنامه تعمیر و نگهداری برق
بازرسی ایمنی برق، بخش اساسی یک برنامه کلی تعمیر و نگهداری برق‌است.
تهیه یک چک لیست و برنامه موثر تعمیر و نگهداری برق به منابع زیر نیاز دارد:
1) تیم اختصاصی و بودجه
یک تیم تاسیسات داخلی باید حداقل یک برقکار داشته باشد، که البته تعداد افراد متخصص بیشتر به اندازه ساختمان و میزان تجهیزات و سیم کشی کار بستگی دارد. تخصیص بودجه کافی به تیم تاسیسات برای پوشش حقوق برقکارها از جمله ابزار تعمیر و نگهداری و تجهیزات، اولین قدم برای داشتن یک برنامه تعمیر و نگهداری برق موثر‌است.
2) آشنایی با تجهیزات الکتریکی خاص
اگرچه تقریباً تمام تجهیزات و امکانات مورد استفاده در عملیات تجاری، با برق کار می‌کنند، اما عملکرد همه آنها به یک شکل‌نیست. به عنوان مثال، فیوزها و قطع کننده‌های مدار باید با مدارهایی که از آنها محافظت می کنند، مطابقت‌داشته‌باشند تا بتوانند به طور موثر اضافه بار الکتریکی را در زمان وقوع متوقف‌کنند. دانستن جزئیات کار تجهیزات الکتریکی بسیار ضروری‌است، زیراکه برنامه‌های تعمیر و نگهداری برق باید با هدف مؤثر بودن، تنظیم‌شوند.
3) تجهیزات و اقلام پشتیبان برای تعمیرات و تعویض‌های لازم
یافتن آنچه نیاز به تعمیر و تعویض دارد نیمی از کار برنامه‌های تعمیر و نگهداری برق‌است. نیمی دیگر در واقع تعمیر و جایگزینی تجهیزات الکتریکی‌است که برای ادامه فعالیت کسب و کار حیاتی‌است. به همین دلیل، موجودی تجهیزات و اقلام پشتیبان باید در دسترس‌باشد تا به محض شناسایی مشکلات احتمالی، تعمیرات و تعویض‌های لازم انجام‌شود.
4) برنامه منظم تعمیر و نگهداری برق
در اکثر عملیات‌های تجاری، تجهیزات الکتریکی به طور مداوم در حال کارهستند. پس از فرسودگی تجهیزات و پارگی سیم ها، احتمال بروز نقص‌های الکتریکی خطرناک بیشتر‌است. از این رو، می بایست یک برنامه منظم تعمیر و نگهداری تنظیم و با جدیت دنبال شود تا موارد خطرناک تجهیزات و آسیب‌های سیم‌کشی، قبل از ایجاد حوادثی که می‌تواند منجر به جراحات یا تلفات شود، شناسایی‌شود. و هر بار که یک بررسی تعمیر و نگهداری برق برنامه ریزی شده یا موقت انجام می‌شود، برقکاران و سایر پرسنل تعمیر و نگهداری باید یافته ها و مشاهدات خود را ثبت و مستندکنند. در مراحل و دفعات بعد نیز، قبل از انجام تعمیر و نگهداری، برقکاران می‌بایست شرایط را با مشاهدات و یادداشت‌های بررسی شده در تعمیر و نگهداری قبلی مقایسه کنند و بازرسان خود را مطلع‌کنند. به همین دلیل‌است که باید یک پایگاه داده کامل از گزارشات تعمیر و نگهداری برق در دسترس‌باشد.
————————————————–
مراجع