شهریور
در این مقاله میخواهیم در مورد انواع لاستیک، عملکرد، ویژگی و اجزای آن صحبت کنیم.
فهرست مطالب
- 1- لاستیک، عملکرد و خواص آن
- 2- اجزای اصلی لاستیک
- 3- انواع لاستیک
————————————————–
1- لاستیک، عملکرد و خواص آن
از آنجاییکه لاستیک‌ها، بر هر فاکتور عملکردی خودرو مانند ترمز، شتاب و راحتی تأثیر می گذارند، عموما به عنوان مهمترین بخش خودرو در نظر گرفته می‌شوند.
لاستیک، برای اینکه بتواند در جاده‌های خشک و مرطوب به خوبی کار کند، چسبندگی خوبی با سطح، برای جلوگیری از لغزش ایجادمی‌کند.
1-1- عملکرد لاستیک
– بار روی وسایل نقلیه را تحمل‌می‌کند.
– در حین حرکت، ضربه را جذب‌می‌کند.
– امکان چرخش به چپ یا راست را فراهم‌می‌کند.
– به شتاب و ترمز بهتر کمک‌می‌کند.
1-2- خواص لاستیک
– عدم لغزش : لاستیک باید چسبندگی خوبی داشته باشد تا بتواند بر سر خوردن غلبه‌کند.
– مقاوم در برابر صدا : در هنگام رانندگی باید صدای آن حداقل‌باشد.
– ظرفیت حمل بار بهینه : اندازه و جنس لاستیک باید به گونه ای انتخاب شود که بتواند بار وسیله نقلیه را حمل کند و در برابر تنش‌های نوسانی در طول چرخش مقاومت‌کند.
– حداقل مصرف توان : تایر، توان را از موتور به جاده منتقل‌می‌کند؛
بنابراین باید برای کارایی بهتر، تلفات توان در تایر، در کمترین میزان خودباشد.
– سایش یکنواخت : ساییدگی اطراف لاستیک باید یکنواخت باشد تا مشکل عدم تعادل ایجادنشود.
– تعادل خوب : وزن و ابعاد همه لاستیک‌ها به گونه ای‌است که به صورت دینامیکی متعادل‌باشند.
– اثر بالشتکی خوب: لاستیک باید خاصیت ضربه گیر خوبی داشته‌باشد تا بتواند ارتعاشات را در جاده جذب، و اثر بالشتکی ایجادکند.
————————————————–
2- اجزای اصلی لاستیک
1- کمربند
کمربند، ورقه‌های لاستیکی پوشش داده شده از ابریشم مصنوعی، فولاد، فایبرگلاس و مواد دیگراست که در وسط آج و لایه‌ها، در زوایای مختلف قرار دارد و آنها را در جای خود نگهمی‌دارد.
علاوه براین، کمربند در برابر سوراخ شدن مقاومت می‌کند و به آج‌ها نیز، در تماس با جاده کمک‌می‌کند.
2- Sipe
Sipe، شیار باریک و ریزی‌است که بر روی بلوک‌های آج قرار دارد و تلاش‌های کششی را در سطوح مختلف جاده بهبودمی‌بخشد.
3- آج
آج بخشی از لاستیکاست که مستقیماً با جاده در تماس‌است.
و برای عمر طولانی، باید استحکام بالا و خاصیت اتلاف حرارت خوب داشته‌باشد.
4- شیار
شیار فضایی‌است که بر روی لایه بیرونی تایر و در تماس با جاده‌است.
و فضایی را برای جریان آب و اصطکاک فراهم‌می‌کند.
5- شانه
شانه، در لبه بیرونی آج و در ناحیه دیواره کناری آن پیچده‌شده‌است.
6- دیواره جانبی
بخشی از لاستیکاست که در معرض محیط‌است و با جاده تماس ندارد.
از لایه‌های طناب محافظت‌می‌کند.
و برای مشخص کردن علائم تایر و اطلاعاتی مانند اندازه و نوع تایر استفاده‌می‌شود.
7- آستر داخلی
آستر، داخلی ترین لایه لاستیک بدون تیوب‌است.
از جریان هوا از داخل به خارج و بالعکس جلوگیری‌می‌کند.
————————————————–
3- انواع لاستیک
الف) انواع لاستیک بر اساس تیوب مورد استفاده
1- تایر تیوب معمولی
تایر تیوب متداول ترین نوع لاستیکاست.
و درواقع یک تیوب لاستیکی‌است که با فشار بالا با هوا پرمی‌شود.
قسمت بیرونی آن از لاستیک مصنوعی ساخته شده‌است که به آج معروف‌است.
مهره‌های داخل تایر به کمک سیم‌های فولادی تقویت شده، شکل می‌گیرند.
و به عنوان تکیه گاه قوی برای لبه چرخ عمل‌می‌کنند.
تعدادی از لایه‌ها، از طناب‌های ابریشم مصنوعی تشکیل شده اند که در واقع استحکام لاستیک‌ها را فراهم‌می‌کنند.
2- تایر تیوبلس
در حال حاضر، استفاده از این تایر به طور مداوم در حال افزایش‌است.
این مدل، تیوب را محصورنمی‌کند.
هوای فشار بالا در خود تایر پر می‌شود.
ویژگی‌های داخلی و ساختار این مدل نیز همانند تایر تیوب معمولی‌است.
که البته یک NRV (والف) نیز، برای پر کردن هوا روی لبه لاستیک نصب شده‌است.
این لاستیک‌ها سبک تر و خنک تر از تایر تیوب هستند.
مزیت اصلی این لاستیک این‌است که هوا را، حتی پس از پنچر شدن برای مدت طولانی نگه می‌دارد .
همچنین، سوراخ تایر تیوبلس را می توان به راحتی تعمیرکرد.
این مدل با عنوان تایر بادی نیز شناخته‌می‌شود.
مزایای تایر تیوبلس
– این مدل خنک کننده بهتری دارد.
– کیفیت سواری را افزایش می دهد و آن را راحت‌می‌کند.
– این لاستیک‌ها اجازه نشت هوای آهسته‌تری را می‌دهند.
– آنها مونتاژ نسبتاً ساده ای دارند.
– و دارای وزن کمتری هستند.
ب) انواع لاستیک بر اساس ساختار
1- تایر مورب (Cross ply)
تایر مورب با عنوان تایر بایاس نیز شناخته‌می‌شود.
این لاستیک، از لایه‌های ساخته شده از طناب نایلونی تشکیل‌شده‌است که به صورت مورب در امتداد یکدیگر در آج و دیواره‌های جانبی با زاویه 50 درجه قرارگرفته اند.
با قرارگیری چند لایه لاستیکی بر روی هم، یک لایه ضخیم تشکیل می‌شود که خود منجر به انعطاف پذیری کمتر لاستیک و حساسیت بیشتر به گرمای بیش از حدمی‌شود.
به طور کلی، این مدل مقاومت بهتری در برابر سایش‌دارد.
و یک دیواره جانبی محکم و سفت می‌دهد.
مزایای تایر مورب
– پایداری بالایی برای خودرو ایجادمی‌کنند.
– مقاومت خوبی در برابر آسیب‌های دیواره جانبی دارند.
– تولید این لاستیک ها به دلیل ارزان تر بودن، مقرون به صرفه‌است.
معایب تایر مورب
– به دلیل مقاومت غلتشی، به سرعت گرم‌می‌شوند.
– سفت بودنشان، ثابت می‌کند که آن ها راحتی کمتری‌دارند.
– به دلیل مقاومت بالای لاستیک، مصرف سوخت بالاتراست.
2- تایر شعاعی (Radial Ply)
این نوع تایر دارای یک لایه‌است که توسط قوس‌های نساجی که از یک مهره به مهره دیگر کشیده شده‌است، تشکیل شده‌است.
هر لایه با زاویه 90 درجه و نسبت به جهت غلت خود تعبیه‌شده‌است.
در بالای تاج لاستیک نیز چندین لایه با سیم فلزی تقویت‌شده‌اند.
مزایای تایر شعاعی
– این مدل افت مقاومت غلتشی کمتری‌دارد که منجر به مصرف سوخت کمترمی‌شود.
– به دلیل تولید گرمای کمتر، آج آنها عمر بیشتری‌دارد.
– آنها راندمان ترمز بهتری را ارائه‌می‌دهند.
– در برابر سوراخ و بریدگی مقاومت بیشتری‌دارند.
معایب تایر شعاعی
– آنها دارای کمربند فولادی هستند که به همین دلیل در برابر ضربه‌های جزئی در جاده عملکرد خوبی‌ندارند.
– دیواره های‌نرم آنها آسیب پذیراست.
– به دلیل سخت تر بودن آج، سر و صدای زیادی ایجاد می‌کنند.
————————————————–