لوله‌کشی رادیاتور دیزل ژنراتور از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا به بهینه‌سازی عملکرد سیستم خنک‌کننده و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد موتور کمک می‌کند. در ادامه، مراحل کلی لوله‌کشی رادیاتور دیزل ژنراتور را توضیح می‌دهیم.

رادیاتور: رادیاتور به عنوان قلب سیستم خنک‌کاری عمل می‌کند. این قطعه شامل تعداد زیادی لوله یا صفحه نازک با سطح تماس بالا است که مایع خنک‌کننده داغ از داخل آن‌ها عبورمی‌کند. با عبور جریان هوا از روی این لوله‌ها، حرارت مایع به محیط اطراف منتقل می‌شود و دمای آن کاهش می‌یابد.

پمپ آب: پمپ آب وظیفه گردش مایع خنک‌کننده در سیستم را بر عهده دارد. این پمپ با ایجاد فشار، مایع خنک‌کننده را از رادیاتور به سمت موتور و بالعکس پمپاژ می‌کند.

ترموستات: ترموستات یک شیر خودکار است که دمای مایع خنک‌کننده را کنترل می‌کند. هنگامی که دمای موتور به حد معینی رسید، ترموستات باز می‌شود و اجازه می‌دهد تا مایع خنک‌کننده از موتور به سمت رادیاتور جریان یابد.

مایع خنک‌کننده: مایع خنک‌کننده معمولاً ترکیبی از آب و ضد یخ است که وظیفه انتقال حرارت از موتور به رادیاتور را بر عهده دارد. ضد یخ از یخ زدن مایع در دمای پایین و جوش آمدن آن در دمای بالا جلوگیری می‌کند.

شیلنگ‌ها و لوله‌ها: شیلنگ‌ها و لوله‌ها مسیر حرکت مایع خنک‌کننده را در سیستم تشکیل می‌دهند و اتصالات لازم بین اجزای مختلف را برقرار می‌کنند.

انتخاب نوع لوله مناسب در سیستم خنک‌کاری دیزل ژنراتور، تأثیر مستقیمی بر عمر و عملکرد سیستم دارد. لوله‌ها باید در برابر خوردگی، فشار، حرارت و ارتعاشات مقاوم باشند. رایج‌ترین انواع لوله‌های مورد استفاده در سیستم خنک‌کاری عبارتند از:

پمپ آب وظیفه گردش مایع خنک‌کننده در سیستم را بر عهده دارد. انتخاب پمپ مناسب برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم بسیار مهم است. عوامل مؤثر در انتخاب پمپ آب عبارتند از:

دبی – فشار – جنس – نوع پمپ

مایع خنک‌کننده نقش بسیار مهمی در عملکرد سیستم خنک‌کاری دارد. این مایع باید دارای خواص زیر باشد:

ظرفیت حرارتی بالا – نقطه جوش بالا –  نقطه انجماد پایین – خاصیت ضد خوردگی – ویسکوزیته مناسب

رایج‌ترین نوع مایع خنک‌کننده، مخلوطی از آب و ضد یخ است. ضد یخ علاوه بر پایین آوردن نقطه انجماد و بالا بردن نقطه جوش آب، از خوردگی قطعات فلزی نیز جلوگیری می‌کند.

عوامل مؤثر در انتخاب مایع خنک‌کننده:

شرایط آب و هوایی: در مناطق سردسیر از ضد یخ با نقطه انجماد پایین‌تر استفاده می‌شود.

نوع موتور: برخی از موتورها به مایع خنک‌کننده خاصی نیاز دارند.

توصیه سازنده: بهتر است از مایع خنک‌کننده‌ای استفاده شود که توسط سازنده موتور توصیه شده است.

برای دستیابی به عملکرد بهینه در سیستم خنک‌کاری، رعایت اصول طراحی زیر ضروری است:

• رعایت شیب مناسب: لوله‌ها باید با شیب مناسبی نصب شوند تا هوا و گازهای محبوس در سیستم به راحتی تخلیه شوند. این کار باعث جلوگیری از ایجاد حباب هوا شده و به افزایش راندمان انتقال حرارت کمک می‌کند. به طور معمول، شیب مناسب برای لوله‌ها بین 1 تا 2 درصد در نظر گرفته می‌شود.
• محاسبه افت فشار: افت فشار در لوله‌ها موجب کاهش دبی جریان مایع خنک‌کننده می‌شود. انتخاب قطر مناسب برای لوله‌ها می‌تواند افت فشار را در حد مجاز نگه دارد. عوامل تأثیرگذار بر افت فشار شامل زبری سطح داخلی لوله، طول لوله و سرعت جریان مایع خنک‌کننده هستند.
• انعطاف‌پذیری سیستم: سیستم لوله‌کشی باید توانایی جذب ارتعاشات و تحمل انبساط و انقباض حرارتی را داشته باشد. استفاده از اتصالات انعطاف‌پذیر و لوله‌های مقاوم در برابر تنش‌های حرارتی از جمله مواردی است که به افزایش عمر سیستم کمک می‌کند.
• جلوگیری از خوردگی: مواد مورد استفاده در ساخت لوله‌ها و اتصالات باید در برابر خوردگی مقاوم باشند. استفاده از لوله‌های ضدزنگ یا پوشش‌های محافظتی می‌تواند از خوردگی ناشی از مایع خنک‌کننده جلوگیری کند.
• سهولت دسترسی: طراحی سیستم باید به گونه‌ای باشد که امکان دسترسی به اجزای اصلی، شیرها و اتصالات برای تعمیر و نگهداری فراهم شود. این امر باعث تسهیل در عملیات سرویس و افزایش عمر مفید تجهیزات می‌شود.
• انتخاب قطر لوله‌ها: انتخاب قطر مناسب لوله‌ها در سیستم خنک‌کاری اهمیت زیادی دارد، زیرا قطر لوله‌ها به طور مستقیم بر دبی جریان، افت فشار و راندمان انتقال حرارت تأثیر می‌گذارد.

در سیستم خنک‌کاری دیزل ژنراتور، برخی مشکلات رایج ممکن است ایجاد شود. عیب‌یابی و رفع این مشکلات می‌تواند از خسارت‌های بیشتر جلوگیری کند.

1. افزایش دمای مایع خنک‌کننده: این مشکل می‌تواند ناشی از کارکرد نادرست ترموستات یا مسدود شدن رادیاتور باشد.
2. نشتی مایع خنک‌کننده: نشتی‌ها اغلب در اثر خوردگی یا آسیب به اتصالات و لوله‌ها ایجاد می‌شود و باید به سرعت رفع شود.
3. کاهش سطح مایع خنک‌کننده: اگر سطح مایع به صورت غیر معمول کاهش یابد، احتمال نشتی یا تبخیر بیش از حد وجود دارد.

لوله‌کشی رادیاتور دیزل ژنراتور، به خصوص در محیط‌هایی با شرایط خاص، نیازمند توجه به جزئیات و رعایت نکات فنی ویژه‌ای است. این شرایط خاص می‌توانند شامل “دمای محیط بالا یا پایین” و “مناطقی با لرزش زیاد” باشند. در چنین شرایطی، انتخاب مواد مناسب، استفاده از تجهیزات مقاوم و همچنین توجه به استانداردهای خاص از اهمیت زیادی برخوردار است.

اجرای صحیح و اصولی مراحل لوله‌کشی، یکی از عوامل حیاتی برای دستیابی به عملکرد بهینه و پایدار سیستم خنک‌کاری دیزل ژنراتور است. این مراحل شامل آماده‌سازی سیستم، نصب دقیق لوله‌ها، پرکردن سیستم با مایع خنک‌کننده و هواگیری مناسب می‌باشد. در این بخش، هر یک از این مراحل را به طور کامل بررسی می‌کنیم:

آماده‌سازی سیستم:

پیش از اجرای هر گونه عملیات نصب و راه‌اندازی سیستم جدید لوله‌کشی، آماده‌سازی کامل سیستم بسیار اهمیت دارد. این مرحله شامل دو بخش اصلی است:

تخلیه مایع خنک‌کننده قدیمی:

اگر سیستم قبلاً از مایع خنک‌کننده پر شده باشد، لازم است که این مایع به طور کامل تخلیه شود. این کار به چند دلیل اهمیت دارد:

• جلوگیری از اختلاط مایع جدید با مایع قدیمی که ممکن است کارایی خنک‌کاری را کاهش دهد.
• حذف هر گونه آلودگی یا رسوبات ناشی از مایع خنک‌کننده قدیمی که می‌تواند به تجهیزات آسیب برساند.
• بهتر است مایع خنک‌کننده به مخزن مناسبی تخلیه شود تا از آلودگی محیط زیست جلوگیری شود. در صورت امکان، باید از تجهیزات تخلیه با پمپ‌های مناسب استفاده کرد.

شستشوی سیستم:

پس از تخلیه مایع خنک‌کننده قدیمی، سیستم باید به دقت شستشو داده شود. برای شستشو می‌توان از محلول‌های مخصوص یا آب خالص استفاده کرد. این مرحله به حذف رسوبات، زنگ‌زدگی‌ها و هرگونه آلودگی که ممکن است در لوله‌ها و رادیاتور باقی مانده باشد، کمک می‌کند. پس از شستشو، بهتر است سیستم را مجدداً تخلیه و خشک کنید تا از وجود هرگونه آب یا رطوبت باقی‌مانده جلوگیری شود که می‌تواند باعث خوردگی و کاهش کارایی سیستم شود.

نصب لوله‌ها و اتصالات:

 مرحله نصب لوله‌ها و اتصالات یکی از مهم‌ترین بخش‌های اجرای سیستم لوله‌کشی است. این فرآیند باید با دقت انجام شود تا از نشتی، افت فشار و مشکلات دیگر جلوگیری شود. مراحل نصب شامل موارد زیر است:

نصب اولیه و تعیین مسیر لوله‌ها:

ابتدا مسیر لوله‌کشی بر اساس طرح طراحی شده مشخص می‌شود. مسیر لوله‌ها باید به گونه‌ای باشد که ضمن رعایت اصول طراحی (مانند شیب و قطر مناسب)، دسترسی آسان به بخش‌های مختلف سیستم نیز فراهم باشد.

اتصال لوله‌ها با اتصالات مناسب:

انتخاب اتصالات مناسب بر اساس نوع لوله و فشار سیستم بسیار مهم است. اتصالات باید با دقت و به‌صورت کاملاً آب‌بند نصب شوند. در مواردی که از اتصالات رزوه‌ای استفاده می‌شود، باید از نوار تفلون یا مایع آب‌بند مخصوص برای جلوگیری از نشتی بهره برد. در اتصالات فلنجی، استفاده از پیچ و مهره‌های مقاوم و واشرهای مناسب از الزامات است.

ثابت کردن لوله‌ها:

برای جلوگیری از لرزش و ارتعاشات، لوله‌ها باید در محل خود به وسیله بست‌های مناسب ثابت شوند. این بست‌ها باید توانایی تحمل انبساط و انقباض حرارتی لوله‌ها را داشته باشند و از جنس مقاوم به خوردگی انتخاب شوند.

فن رادیاتور دیزل ژنراتور