خازن کولر آبی

 خازن کولر آبی

خازن کولر گازی

——————–

خازن کولر‌آبی :

کولر‌آبی جزو کارآمدترین و ساده‌ترین سیستم‌های سرمایشی در حال حاضر هستند.

این سیستم‌های خنک‌کننده علاوه بر اینکه دارای مکانیسم خنک سازی بسیار ساده‌ای‌هستند،

که صرفا بر اساس فرایند تبخیر آب (Water Evaporation) صورت می‌گیرد، از اجزای مکانیکی و الکترومکانیکی نسبتاً ساده‌ای برخوردار میباشند.

همین عامل می‌تواند یکی از فاکتورهای استقبال کاربران از این سیستم‌ها در کنار سایر مزایای آن‌ها باشد.

علاوه بر اینکه در حال حاضر کولرهای تبخیری (Evaporative Coolers) را می‌توان مهم‌ترین ،

و اولین سیستم‌های خنک‌کننده در ساختمان‌های صنعتی و سالن های بزرگ دانست،

کاربرد آن‌ها در ساختمان‌های اداری و مسکونی را نیز نمی توان نادیده‌گرفت.

چرا که طبق گزارشات آماری رسمی، بیش از 80 درصد کولرهای مورد استفاده در کشور را کولر‌آبی تشکیل داده‌اند.

البته تنها در ایران استقبال از این سیستم‌های پر مزایا، طبیعت دوست (Eco Friendly) و البته مقرون به صرفه تا این حد همه گیر نیست،

بلکه بسیاری از کشورهای مجاور و حتی امریکا و استرالیا نیز درصد بالایی از مصرف کولر‌آبی جهان را به خود اختصاص داده‌اند.

تا حدی که در سال‌های گذشته مبالغ بسیار بالایی از طریق صرف صادرات کولر‌آبی به کشورهای همسایه عاید کشورمان ایران شده‌است.

——————–

انواع خازن و موتور در کولر‌آبی :

انواع موتورهای غالب مورد‌استفاده در کولرهای آبی به صورت زیر‌است:

• موتورهای دو دور با راه‌اندازه خازنی
• موتورهای دو دور با راه‌انداز مقاومتی

که خود موتور‌های دو دور با راه‌انداز خازنی می‌توانند شامل دو دسته کلی زیر باشند:

• موتور دو دور با خازن دائم کار
• موتور دو دور با سیم‌پیچ (خازن) راه‌انداز

همان طور که عنوان شد، کولر‌آبی دو دور کار می‌توانند بر اساس دو دور تند و کند عمل نمایند.

در واقع، فن این نوع از کولرها بر اساس دور در دقیقه (Round per Minute)

دارای دو عدد مختلف (برای مثال 1500 دور در دقیقه برای دور تند و 1000 دور در دقیقه برای دور کند)‌است.

هر یک از این دورها دارای یک سیم‌پیچ اصلی، یک سیم‌پیچ کمکی و یک خازن هستند.

این خازن‌ها به سیم‌پیچ موتور (سیم‌پیچ کمکی) به صورت سری قرار‌گرفته و عمل مینمایند.

البته در مورد موتورهای دو دور با خازن دائم دار، سیم‌پیچ های‌اصلی و کمکی و هم چنین خازن همواره در مدار قرار دارند

و وجه تسمیه این موتورها نیز به همین علت‌است.

اما در مورد موتورهای دو دور با خازن راه‌انداز، سیم‌پیچ کمکی (که خازن راه انداز با آن سری شده‌است)

راه انداز ابتدا به همراه سیم‌پیچ اصلی سیستم را راه‌اندازی نموده ،

و پس از رسیدن دور سیستم به 75 درصد دور اسمی آن، توسط سوئیچ از مدار خارج میگردد.

در اصل، اختلاف فاز لازم برای راه‌اندازی این نسل از موتورهای کولر آبی توسط خازن‌ها تامین‌شده و سپس از مدار خارج میشود.

 

نحوه نصب خازن در کولر‌آبی :

نصب و اتصالات مربوط به خازن های‌دائم کار و خازن های راه انداز مبحثی نسبتاً تخصصی‌است

که لازم‌است بر اساس نقشه‌های الکتریکی کولر مربوطه صورت گیرد.

اما در حالت کلی، دو فیش ترمینال در خازن های راه‌انداز تعبیه شده‌است.

یکی از این فیش ترمینال به سر سیم رابط سیم‌پیچ و دیگری به فیش پلاتینی کلید گریز از مرکز اتصال داده‌میشود.

بدین ترتیب هنگام راه‌اندازی سیستم با عملکرد آنی کلید گریز از مرکز، خازن از مدار خارج شده و سیم‌پیچ اصلی دور موتور کولر را بر عهده میگیرد.

 

مشخصات فنی خازن در کولر‌آبی :

خازن راه‌انداز کولر‌آبی میتوانند دارای ظرفیت (Capacity) متفاوتی باشند که بسته به نوع کولر و ظرفیت هوادهی کولر (CFM) تعیین میگردد.

برای مثال برای کولرهایی به ظرفیت هوادهی 7000 خازن‌های راه‌انداز دارای ظرفیت 430 الی 480 میکروفاراد‌است.

برای مثال، در مورد کولرهایی با ظرفیت هوادهی 7000 قدرت الکتروموتور معادل سه چهارم اسب بخار (horsepower)‌است.

——————–

نقش خازن در موتور الکتریکی کولر‌آبی :

موتور الکتریکی کوار‌آبی در دو نوع موتور دو دور با خازن راه‌انداز و موتور دو دور با مقاومت راه‌انداز هستند.

اما در اغلب کولرهای تبخیری، از موتور الکتریکی با خازن راه انداز استفاده‌میشود.

موتورهای دو دور با خازن راه‌انداز، دارای ۴ سیم‌پیچ متفاوت‌هستند که برای هر دور یک سیم‌پیچ مجزا وجود دارد.

این موتورها برای دو دور ۱۰۰۰ و ۱۵۰۰ طراحی شده‌اند.

در ساختار این نوع موتورها یک سیم‌پیچ کمکی و یک خازن قرار‌دارد که به صورت سری در مدار موتور جای گرفته‌اند.

هر بار که کولر روشن شود و موتور در حالت‌های تند و یا کند شروع به کار کند،

سیم‌پیچ اصلی با همان حالت، با سیم‌پیچ کمکی و خازن در مدار قرار‌میگیرد.

در واقع می‌توان گفت که خازن در هر حالتی در حال کار‌است و از این رو، به این نوع موتورها موتور دو دور با خازن راه‌انداز گویند.

 

——————–

چه عواملی موجب سوختن خازن موتور کولر‌آبی می‌شود؟

دلایل زیادی وجود دارد که می‌توانند آسیب جزئی و یا حتی آسیب جدی به موتور کولر‌آبی وارد کنند.

اگر موتور کولر‌آبی دچار مشکل شود، همیشه نیاز نیست که آن را تعویض کنید.

گاهی با تعویض یک قطعه کوچک مانند خازن، و یا تعویض سیم‌پیچ‌ های‌آن، موتور کولر دوباره شروع به کار خواهد‌کرد.

اما خازن موتور کولر آبی هم یکی از قطعاتی‌است که نقش کلیدی در عملکرد آن دارد. اگر خازن موتور کولر آبی بسوزد، تنها راه ممکن، تعویض خازن‌است.

در زمان سرویس کولر آبی، باید وضعیت موتور کولر و سایر قطعات را بررسی‌کنید و از عملکرد درست تمامی قطعات مطمئن شوید.

شاید فقط نیاز به تعویض یاتاقان کولر آبی داشته‌باشید و یا تعویض تسمه.

سلامت موتور کولر هم باید کنترل شود. سوختن خازن موتور کولر‌آبی اگر سریع تشخیص داده‌نشود، می‌تواند به سایر قطعات آسیب وارد کند.

 

عواملی که موجب سوختن خازن موتور کولر‌آبی می‌شود:

• فرسوده‌بودن موتور کولر‌آبی
• کثیف‌بودن موتور کولر‌آبی
• روشن‌بودن کولر‌آبی برای مدت طولانی
• اتصالی در جریان برق
• نبود آب داخل کولر برای مدت طولانی
• تنظیم نبودن تسمه کولر‌آبی

——————–

تست خازن موتور کولر‌آبی :

تست سلامت خازن کولر‌آبی، نیاز به مهارت و تخصص و البته ابزار مناسب برای این کار دارد.

شما اگر دانش کافی برای کارهای فنی ندارید و یا از سیستم پیچیده موتور اطلاعی ندارید،

بهتر‌است تست خازن موتور کولر‌آبی را به تعمیرکار کولر‌آبی بسپارید.

تعمیرکار در زمان سرویس کولر‌آبی، عملکرد تمامی قطعات را با دقت تمام بررسی خواهد‌کرد.

 

اگر خازن کولر‌آبی خراب باشد، چه می‌شود؟

اگر خازن کولر‌آبی خراب شود میتواند آسیب‌های جدی به کولر،

همچنین به پروانه کولر، واتر پمپ و کند شدن سیستم اّبرسانی را در پی داشته‌باشد.

حتی می‌تواند منجر به سوختن موتور کولر هم شود.

نحوه نصب خازن به موتور کولر‌آبی :

نصب خازن موتور کولر‌آبی بسیار آسان‌است، اما نه برای افرادی که شناختی از لوازم الکتریکی ندارند.

برای نصب خازن موتور کولر‌آبی، باید موتور را کامل باز‌کنید

تا بتوانید خازن کهنه را از جایش خارج کرده و خازن جدید را نصب‌کنید.

اگر شما ساختار موتور را نشناسید، ممکن‌است

بعد از باز کردن آن، دیگر نتوانید قطعات را در جای درست قرار‌دهید

و این یعنی، موتور نمی‌تواند درست کار کند و ممکن‌است روشن نشود.

در حالت کلی، دو فیش ترمینال در خازن‌های راه‌انداز وجود دارد.

یکی از این فیش ترمینال به سر سیم رابط سیم‌پیچ و دیگری به فیش پلاتینی کلید گریز از مرکز اتصال داده‌میشود.

هنگام راه اندازی سیستم با عملکرد آنی کلید گریز از مرکز، خازن از مدار خارج می شود و سیم‌پیچ اصلی دور موتور کولر را بر عهده میگیرد.

——————–

علت خرابی خازن کولر‌آبی چیست؟

 

• 1-وجود نوسان در ولتاژ جریان ورودی به خازن
• 2-مستهلک‌شدن موتور کولر‌آبی
• 3-داغ‌شدن بیش از حد موتور کولر‌آبی
• 4- تنظیم نبودن تسمه کولر‌آبی
• 5-کارکرد طولانی مدت کولر‌آبی

 

علائم خرابی خازن کولر‌آبی :

• 1- تغییر شکل ظاهری خازن
• 2-کم شدن دور موتور دستگاه

 

——————–

آموزش تست سلامت خازن کولر‌آبی :

این فرآیند غالبا با دستگاه مولتی متر انجام میشود.

با این دستگاه امکان محاسبه کمیت‌های الکتریکی نظیر ظرفیت، مقاومت الکتریکی، جریان و ولتاژ خازن فراهم میگردد.

 

برای انجام این کار:

• 1- ابتدا مولتی متر را بر روی حالت اتصال کوتاه تنظیم‌کنید.
• 2-سیم منفی و مثبت مولتی متر را به ترتیب به سیم منفی و مثبت خازن متصل نمایید.
• 3-شنیدن صدای بوق در این حالت، حکایت از سلامت خازن دستگاه دارد.

همچنین، نمایش عدد صفر پس از اندازه گیری مقاومت پایانه‌های خازن توسط دستگاه مولتی متر، نمایانگر خراب بودن خازن کولر میباشد.

در چنین شرایطی، می بایست نسبت به تعویض خازن دستگاه اقدام نمود.

 

——————–

آموزش تعویض خازن کولر‌آبی :

در صورت خراب‌شدن و سوختن خازن کولر‌آبی، تعویض بهترین راه حل‌است.

انجام این کار سخت نبوده و تنها کافیست مواردی که در ادامه بیان می‌کنیم را به ترتیب اجرا کنید.

 

برای انجام این کار:

1-ابتدا باید موتور دستگاه را به صورت کامل باز نموده تا امکان دسترسی به خازن قدیمی و معیوب وجود داشته‌باشد.

2-پس از مشاهده خازن کهنه، آن را از جایش خارج کرده و خازن سالم، جایگزین میشود.

3-به طور معمول، در خازن‌های راه‌انداز دو فیش ترمینال وجود دارد.

یکی از فیش‌های ترمینال به فیش پلاتینی کلید گریز از مرکز و دیگری به فیش پایانه سر سیم رابط سیم‌پیچ اتصال پیدا میکند.

 

نکته:

• در صورتی که شناخت درست و کاملی از موتور کولر‌آبی و قطعات آن ندارید از باز کردن موتور خودداری کنید ،و تعویض خازن کولر‌آبی را به یک تعمیرکار حرفه‌ای واگذار کنید.
• چرا که موتور از قطعات گوناگونی تشکیل‌شده و در صورت نداشتن شناخت کافی ممکن‌است بعد از باز کردن نتوانید به درستی آن را ببندید.

 

——————–

موتورهای دو دور با خازن دائم کار :

این نوع موتورهای برای دو دور متفاوت در دور‌های 1000 و 1500 طراحی شده‌اند و هر یک دارای 4 نوع سیم پیچی متفاوت‌هستند.

هر یک از دورها برای خود یک سیم‌پیچی مجزا دارد که با یک سیم‌پیچی کمکی و یک خازن همراه هستند. خازن و سیم‌پیچی کمکی سری تعبیه می‌شوند.

هر بار موتور کولر‌آبی در حالت تند و یا کند باشد سیم‌پیچی اصلی این دور با سیم‌پیچی کمکی و خازن در مدار قرار‌می‌گیرند .

و به دلیل اینکه همیشه این خازن ها‌در حال کار هستند با نام موتورهای با خازن دائم کار شناخته‌می‌شوند.

 

——————–

 

مقاله مرتبط :

همه چیز درباره کولر‌آبی 

 

 

محصول مرتبط :

خازن کولر‌گازی