سکسیونر یا کلیدهای ایزولهکننده الکتریکی
تعریف ایزولهکنندهها
کلید قدرت همیشه مدار را قطعمیکند اما کنتاکتهای (تیغه های) کلید نمیتواند از بیرون از لحاظ فیزیکی قابل رویتباشد و به همین دلیل توصیه میشود که فقط با قطع کردن مدار توسط کلید ، می توانید به مدار نزدیک شوید و دست بزنید. بنابراین برای ایمنی بهتر باید آرایشی تنظیم شود تا بتوان وضعیت باز بودن قسمت مدار (قطع بودن برق ) را مشاهدهکرد. ایزولاسیون یک کلید مکانیکی است که در صورت لزوم بخشی از مدار را از سیستم جدامیکند.
ایزولاتورهای الکتریکی بخشی از سیستم را برای کارهای تعمیر و نگهداری ایمن جدامیکنند. بنابراین می توان تعریف ایزوله را بازنویسی کرد زیرا یک جداکننده یک سوئیچ مکانیکی دستیاست که بخشی از سیستم برق را از هم جدامیکند. سکسیونر ها یا ایزولاتورها برای باز کردن مدار بدون بار استفادهمیشوند. هدف اصلی آن جداسازی یک قسمت از مدار از قسمت دیگراست و قرار نیست هنگامی که جریان در خط برقرارباشد باز شود. سکسیونر یا ایزولاتور ها به طور کلی در هر دو انتهای کلیدها استفادهمیشوند تا تعمیر یا تعویض کلید بدون هیچ گونه خطر انجام شود.
انواع سکسیونر یا ایزولاتور های برقی
انواع مختلفی از جداکنندهها بسته به نیاز سیستم موجوداست
- 1- ایزولاتور دوبل
- 2- ایزولاتور تک
- 3- ایزولاتور نوع پانتوگرافی.
بسته به موقعیت در سیستم برق ، جداکنندهها را می توان بصورت زیر طبقه بندیکرد
- 1- جداکننده سمت باس(شینه) – سکسیونر یا ایزولاتور مستقیماً با باس اصلی در ارتباطاست
- 2- جداکننده سمت خط – سکسیونر یا ایزولاتور در خط هر فیدر قراردارد
- 3- جدا كننده سمت باس انتقال – جدا كننده مستقيماً با باس انتقال ارتباطدارد.
ویژگی های ساختاری ایزولاتورهای دوبل
جدا کننده دوبل
بیایید در مورد ویژگیهای ساختاری جداکنندههای دوبل صحبتکنیم.
اینها سه دسته جداکنندههای پست رادارند که در شکل نشان دادهشدهاست.
جداکننده پست مرکزی دارای یک کنتاکت نری لوله ای یا مسطح است که با چرخش جداکننده پست مرکزی میتواند به صورت افقی بچرخد. به این نوع کنتاکت میله نیز کنتاکت متحرک گفتهمیشود.
کنتاکتهای نوع مادگی در قسمت بالای جداکنندههای پست دیگر که در دو طرف جداکننده پست مرکزی نصبشدهاند ، ثابت هستند. کنتاکتهای مادگی عموماً به صورت کنتاکتهای فنری شکل قرار دارند. حرکت چرخشی کنتاکت نری باعث میشود که خودش به کنتاکت مادگی وارد شود و سکسیونر یا ایزولاتور ها بسته میشوند. چرخش کنتاکت نری در جهت مخالف باعث میشود تا آن را از کنتاکت مادگی و جدا كننده های مادگی بازكنیم.
جدا کننده جداگانه
چرخش جداکننده پست مرکزی توسط مکانیزم اهرم در پایه جداکننده پست انجاممیشود و به عملکرد دستی (در صورت کار با دست) یا عملکرد موتوری (در صورت عملکرد موتوری) شدهمیشود.
ویژگیهای ساختاری جدا کنندههای تکی
بازوی کنتاکت به دو قسمت تقسیم میشود که یکی از آنها دارای کنتاکت نری و دیگری کنتاکت مادگی است. بازوی کنتاکت به دلیل چرخش جداکننده پست که روی آن بازوهای کنتاکت نصب شدهاست ، حرکت میکند. چرخش هر دو جداکننده پست در خلاف یکدیگر باعث بسته شدن جداکننده با بستن بازوی کنتاکت میشود. چرخش معکوس هر دو سکسیونر یا ایزولاتور پست بازوی کنتاکت را باز میکند و سکسیونر یا ایزولاتور در حالت خاموش قرار می گیرد. این شکل حرکتی از این نوع ایزولاتور ها بطور کلی با استفاده از موتور انجاممیشود ، اما مکانیسم دستی اضطراری نیز در نظر گرفتهمیشود.
کلیدهای ارت کننده (زمین)
سوئیچهای ارت روی پایه جداکنندههای جانبی خط نصبمیشوند. سوئیچهای ارت معمولاً سوئیچهای شکسته عمودیهستند. بازوهای ارت (بازوی کنتاکت کلید ارتکننده) معمولاً هنگام قطع کردن به صورت افقی در حالت قطع قرارمیگیرند ، این بازوهای ارت می چرخند و بصورت عمودی حرکتمیکنند و با تیغههای مادگی ارت که در قسمت بالای جداکننده (سکسیونر یا ایزولاتور) پست قرار دارند وصلمیشوند.
در سمت خروجی آن بازوهای ارت دارای قفل مکانیکی(اینترلاک) با کنتاکتهای اصلی متحرک جداکنندههستند و در صورتی به هم وصلمیشوند که کنتاکتهای اصلی سکسیونر یا ایزولاتور باز باشند. به همین ترتیب ، کنتاکتهای اصلی سکسیونر یا ایزولاتور فقط در صورت باز بودن حالت بازو بستهمیشوند.
عملکرد سکسیونر یا ایزولاتورهای الکتریکی
از آنجا که هیچ تکنیک رفع قوس در ایزولاتور یا جداکنندهوجودندارد ، باید در صورت نبود جریان در مدار ، از آن استفادهکرد. هیچ مدار برقدار (لایو) نباید با جداکننده بسته یا بازشود. یک مدار بسته برقدار کامل نباید با عملکرد جداکننده بازشود ، و همچنین یک مدار برقدار نباید با استفاده از عملکرد جداکننده بسته و تا از قوس های زیاد در بین کنتاکتهای ایزولاتورجلوگیریشود.
به همین دلیلاست که جداکنندهها پس از باز شدن مدار و صفر بودن جریان باید بازشوند و باید قبل از بسته شدن مدار بستهشوند. جداکننده را می توان با دست و بصورت محلی و همچنین با مکانیسم حرکتی از یک موقعیت از راه دور ادارهکرد. ترتیب کارکرد موتور در مقایسه با کار دستی هزینه بیشتریدارد. از این رو تصمیم گیری باید قبل از انتخاب ایزولاتور برای سیستم اتخاذشود ، چه دستی و چه موتوری که از نظر اقتصادی بهینه از نظر اقتصادی کارمیکنند. برای ولتاژهای تا 145 KV سیستم جداساز دستی استفادهمیشود در حالی که برای سیستمهای ولتاژ بالاتر مانند 245 KV یا 420 KV و بالاتر از سکسیونر یا ایزولاتورهای موتوری استفادهشدهاست.
مقالات مرتبط :
تفاوت بین مدارشکن و جداکننده/ قطعکننده
تابلو های GIS یا تابلو های عایق شده با گاز
معرفی کلید خلاء و مکانیسم عملکرد آن
عملکرد کلید قدرت (مدارشکن)
لینک زبان اصلی مقاله :