اعلام حریق, مقالات
انواع سیستم‌های اعلام‌حریق و نقشه سیم‌کشی آن‌ها- فصل ۱
دی
انواع سیستم‌های اعلام‌حریق و نقشه‌های سیم‌کشی آن‌ها
در این مقاله نحوه سیم‌کشی سیستم‌های اعلام‌حریق می‌پردازیم.
سیستم اعلام‌حریق چیست؟
- انواع دتکتورهای اعلام‌حریق
- انواع سیستم‌های اعلام‌حریق با نقشه‌های سیم‌کشی
- اعلام حریق پایه در خانه
- نقشه آتش دتکتور گرما در خانه (AC)
-
سیستم‌های اعلام‌حریق مرسوم
- سیم‌کشی سیستم‌های اعلام‌حریق مرسوم
- سیستم اعلام‌حریق آدرس پذیر
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
- سیستم اعلام‌حریق هوشمند
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق هوشمند
- سیستم اعلام‌حریق وایرلس
- سیم‌کشی سیستم اعلام حریق وایرلس
- اعلام حریق پایه در خانه
سیستم اعلام‌حریق چست؟
سیستم‌های اعلام‌حریق مکانیسمی از دستگاه‌ها و قطعات متصل به هم‌است که برای هشدار در مواقع ضروری، به ویژه آتش، به کار برده‌می‌شوند که کارکنان و عموم مردم را با اقدامات عملیاتی مربوطه محافظت کند.
سیستم اعلام حریق ترکیبی از قطعات مختلف‌است، مانند دتکتور دود، دتکتور گرما، دتکتور مونوکسید کربن، دتکتور چند سنسوری، نقاط فراخوانی، آژیرها، زنگ‌ها، ماژول رله، ریپیتر، زنگ خطر (اعلام گر)، پنل کنترل آتش و سایر دستگاه‌های مرتبط و اختیاری که برای سیستم کنترل اعلام حریق استفادهمیشود.
مانند CPU (واحد پردازنده مرکزی) در سیستم کامپیوتری، کنترل پنل اعلام حریق نیز مغز سیستم اعلام‌حریق است‌که نشانگر وضعیت و اطلاع‌رسانی‌ها را به دتکتورها و آژیرهای مربوطه ارسال‌می‌کند.
سیستم‌های اعلام‌حریق در کارخانه‌های صنعتی، دفاتر، ساختمان‌های عمومی و امروزه حتی در خانه‌ها به کار برده‌می‌شود. انواع مختلف سیستم‌های اعلام‌حریق مانند سیستم‌های مرسوم، آدرس پذیر و هوشمند برای یک هدف به کار برده‌می‌شوند، یعنی در صورت وجود حالت اورژانسی، آژیرها عمل‌کرده و به افراد اطلاع داده‌می‌شود که از طریق خروجی عمومی و یا اورژانسی ساختمان را تخلیه کنند. هدف اصلی سیستم اعلام‌حریق محافظت در برابر ثروت، سلامتی و زندگی افراد یا جامعه‌است.
سیستم کنترل آتش هوشمند همچنین به آتش نشانی‌ها متصل می‌شود، و پرسنل اورژانس مربوطه نیز از طریق کنترل پنل کنترل راه دور را در اختیار دارند.
آموزشی که در ادامه می‌بینیم انواع سیستم‌های اعلام‌حریق و نقشه‌ها و اتصالات سیم‌کشی آن‌ها را نشان‌می‌دهد.
انواع دتکتورهای سیستم‌های اعلام حریق
انواع مختلف دتکتورها در سیستم اعلام‌حریق استفادهمیشود، از جمله نقطه فراخوانی ساده (واحد ساده با شکست شیشه) و دتکتورهای سنسور چندگانه هوشمند. دستگاه‌های شناسایی آتش را می‌توان به این صورت دسته‌بندی‌کرد:
- 1- دتکتور دود
- 2- دتکتور گرما
- 3- دتکتور چند سنسوری
- 4- دتکتور مونوکسید کربن
- 5- نقطه فراخوانی دستی
دتکتورهای هوشمند
دتکتورهای هوشمند را بر اساس طراحی و اصول کار می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
- 1- دتکتورهای دود یونیزه
- 2- دتکتورهای دود نورافشان
- 3- دتکتورهای دود با انسداد نور
1- دتکتور دود یونیزه
این دتکتورهای دود یونیزه بر اساس کاهش جریان از طریق محفظه داخلی به دلیل یونیزاسیون عمل‌می‌کند که باعث ایجاد هشدار می‌شود.
دو نوع محفظه در دتکتور دود یونیزه معمول وجود دارد. اولین محفظه برای جبران تغییرات دمای محیطی، فشار و یا رطوبت به کار برده‌می‌شود، در محفظه دوم ذره‌های آلفا وجود دارند (مواد رادیواکتیو)، که برای یونیزاسیون هوای عبوری از محفظه با عبور جریان بین دو الکترود استفادهمیشود. در صورتی که آتش وجود داشته‌باشد، وقتی دود وارد محفظه‌می‌شود، جریان بین دو الکترود به دلیل هوای یونیزه کاهش پیدا‌می‌کند. افت جریان برای به کار انداختن آژیر و مدار هشدار استفادهمیشود.
2- دتکتور دود نورافشان
دتکتور دود نورافشان بر اساس اثر تیندال[5] عمل‌می‌کند (پراکنده شدن نور وقتی از یک کلویید عبور‌می‌کند (یک ترکیب همگن (ماده‌ای که در کل حجم خود باثبات و یکنواخت‌است) که در آن ذره‌های منتشر‌شده ته‌نشین نمی‌شوند).
یک منبع نور و یک فتوسل در قسمت تاریک قرار می‌گیرد، که نور مستقیم بر روی فوتوسول تابیده نمی‌شود.
وقتی دود وارد محفظه می‌شود، محیط را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود نور پراکنده شده روی سطح فتوسل بی‌افتد. این اثر برای تحریک سیستم هشدار استفاده می‌شود.
3- دتکتور دود با انسداد نور
این دتکتورهای مانع نور بر اساس اندازه‌گیری نوری که بر روی سطح فتوسل تابیده‌می‌شود کار می‌کنند.
در داخل محفظه دتکتور دود انسداد نور، منبع نور و فتوسل در فاصله ثابتی قرار دارند. دود با اشعه نور تابیده‌شده روی فتوسل تداخل پیدا می‌کند، مقدار نوری که از منبع نور دریافت‌می‌کند را اندازه‌گیری می‌کند. این تغییر در خروجی فتوسل دیده می‌شود و این تغییر برای فعال‌سازی مدار هشدار به کار برده‌می‌شود.
4- دتکتورهای گرما
و دتکتورهای گرما بر اساس نرخ تغییرات دما یا مقدار خاصی از نرخ دمای ثابت کار می‌کنند.
در صورت افزایش گرما به مقدار از پیش تعیین شده، آلیاژ ذوب شونده در داخل دتکتور گرما (که به دمای خاصی از نظر گرما حساسیت دارد) و از حالت جامد به مایع تغییر حالت می‌دهد. این فرآیند مانند یک فیوز کار می‌کند، که به هنگام نیاز عنصر فیوز در آن ذوب می‌شود. همین فرآیند در صورت وجود آتش مدار هشدار را فعال می‌کند.
5- دتکتورهای مونوکسید کربن
و دتکتور مونوکسید کربن همچنین نام نام دتکتور CO نیز شناخته‌می‌شود. این یک دستگاه الکترونیکی‌است که در انواع سنسورهای مورد‌استفاده برای اندازه‌گیری و حس مقدار گاز کربن مونوکسید در هوا وجود‌دارد. وقتی که سطح کربن مونوکسید (گاز سمی تولیدی توسط احتراق) بیشتر از حد مشخص شده‌باشد، سیستم اعلام حریق را تحریک‌می‌کند. سلول الکترومکانیکی داخل دتکتور مونوکسید کربن تنها مقدار گاز CO را حس و اندازه‌گیری می‌کند، نه سایر گازها مانند دود و غیره.
به یاد داشته‌باشید که دتکتورهای کربن مونوکسید طراحی شده‌برای سیستم اعلام‌حریق با سرعت بالاتر و حساسیت بیشتری در برابر دتکتورهای CO مورد استفاده در خانه دارند، که برای احتراق ناقص لوازم تولید مانند دیگ‌ها و غیره استفاده‌می‌شوند.
6- دتکتور چندسنسوری
دتکتور چند سنسوری (که همچنین با نام آلارم چند معیاری نیز شناخته‌می‌شود) یک دستگاه حساس‌است که سیگنال ورودی را از سنسورهای گرما و نوری ترکیب‌می‌کند و برای انواع مختلف آتش‌ها استفادهمیشود، و نرخ آلارم نادرست ناخواسته در آن‌ها کمتر‌است.
این دتکتور می‌تواند برای شناسایی آتش، CO، گرما و همچنین سیگنال‌های نوری به کار‌رفته و می‌تواند چندین سیگنال را حس‌کرده و مقدار شناسایی را برای اقدامات بعدی به کنترل پنل ارسال کند. بنابراین، آلارم چند سنسوری هوشمند را می‌توان برای عملیات دقیق و تأیید شده صحیح به کار برد.
7- نقاط فراخوانی دستی
نقطه فراخوانی دستی اعلام‌حریق (که همچنین نقطه شکست شیشه نیز نامیده‌می‌شود) دستگاهی‌است که برای راه‌اندازی مدار آلارم استفادهمیشود که با شکستن شیشه و فشار یک عنصر عمل کننده در صورت وجود آتش انجام‌می‌شود.
نقاط فراخوانی در 1.4 متر بالاتر از سطح زمین نصب‌می‌شود که در صورت وجود وضعیت اورژانسی دسترسی به آن آسان‌باشد. حداقل طول بین دو نقطه فراخوانی 30 متر‌است که در قسمت ورودی راه‌پله‌ها، مسیرهای خروجی و تمام مسیرهای خروجی به هوای آزاد نصب‌می‌شود.
لینک مرتبط:
انواع سیستم‌های اعلام حریق با دیاگرام‌های سیم‌کشی- قسمت ۲
لینک مقاله زبان اصلی: