کلیدهای حفاظتی
در این مبحث قصد داریم با شما عزیزان درمورد کلیدهای حفاظتی صحبت نماییم . پس در ادامه با ما همراه باشید
آیا میتوان از کلیدهای حفاظتی برای مثال کلید مینیاتوری مدار AC برای مدار DC و برعکس استفادهکرد؟
در این مقاله سعی شده به تمامی سوالات در مورد کلیدهای حفاظتی توضیح دادهشود.
هم DC و هم AC انرژیهای الکتریکی هستند که برای مقادیر RMS یکسان دارای اثر گرمایی یکسان هستند.
اما بر اساس پارامترهای مختلف، چند تفاوت بین AC و DC وجوددارد.
فهرست محتوا
- کلیدهای AC در مدار DC
- کلیدهای DC در مدار AC
- چرا در کنتاکتهای کلید، قوس الکتریکی در DC بیشتر از ACاست؟
- آیا میتوان از کلید DC بر روی AC و کلید AC بر روی DC استفادهکرد؟
- ظرفیت kA به هنگام استفاده از کلیدهای AC و DC
پاورقی: منظور از مدار شکن یا کلید در این مقاله به کل کلیدهایحفاظتی مانند کلید میناتوری کلید کامپکت و …است
کلیدهای AC در مدار DC
برای مثال، ولتاژ و جریان AC ممکناست در مدار DC با سطح ولتاژ یکسان اثرات متفاوتی ایجاد کند. به همین خاطر، کلید AC را نمیتوان برای این مدارها استفاده کرد. همچنین، کلیدهای DC را نیز نمیتوان برای مدارهای AC به کاربرد. بیایید حقایق زیر را برای پشت صحنه این کارببینیم.
ما میدانیم که AC در سطح ولتاژ یکسان با DC نیازمند ایزولاسیون بیشتریاست. به این صورت، مواد عایق مورد استفاده در کلید و کنتاکتهای آن ممکناست در مقابله با ولتاژ ناخواسته و ولتاژ مجاز واکنش متفاوتی داشته باشد.
برای AC، موجهای سینوسیِ جریان و ولتاژ حدود 60 بار در ثانیه به صفر میرسد (در آمریکا فرکانس 60 هرتز و در UK و EU فرکانس 50 هرتزاست). به عبارت دیگر، ولتاژ و جریان AC پس از هر نیم چرخه به دلیل فرکانس از صفر عبور کرده و در بازهی زمانیِ مشخص دامنه و جهت خود را تغییر میدهند.
کلید DC در مدار AC
در مورد DC، عبور از صفر ممکن نیست، زیرا ولتاژ و جریان DC مقدار ثابتی داشته و فرکانسی در آن وجود ندارد.
یعنی ولتاژ و جریان DC جهت و دامنه خود را تغییر نمیدهد (در یک جهت جاری شده و نمیتواند قطبیت خود را تغییر دهد).
به این ترتیب، DC سریعتر از AC کنتاکتهای کلید را ذوب میکند، زیرا DC ثابت بوده و AC دامنه و جهت خود را در هر ثانیه 50 یا 60 بار تغییرمیدهد.
کلیدهای حفاظتی
چرا در کنتاکتهای کلیدهای حفاظتی ، قوس الکتریکی در DC بیشتر از AC است؟
وقتی مدار DC را با کلید DC قطع میکنیم، جریان الکترونها ثابت بوده و میخواهند از کنتاکتها عبور کنند.
زیرا ولتاژ اعمالی آنها را به این حرکت وادار میکنند، پس قوس ایجاد شده در مقایسه با AC بیشتراست.
زیرا حرکت الکترونها در حالت DC دارای یک لحظه آنیاست.
در مورد AC، ولتاژ و جریان اعمالی ثابت نیست، یعنی جریان الکترونها با تغییرات جهت و دامنه پیوسته ریلکس و رهاشده هستند. به عبارت دیگر، ابتدا مقدار به اوج رسیده و سپس در چرخه اول به صفر میرسد (+ve)، و سپس دوباره به نقطه اوج و صفر میرسد، اما در جهت مخالف (-ve). این لرزش از ایجاد لحظه آنی جلوگیری میکند، پس قوس ایجاد شده در AC نسبت به DC ضعیفتر است.
به یاد داشته باشید که عبور از صفر AC را نمیتوانید احساس کنید، زیرا تغییرات AC آنقدر زیاد است که نمیتوانیم در لحظهای فرض کنیم سیگنال از صفر عبور کردهاست. همچنین به یاد داشته باشید که AC نسبت به DC بسیار خطرناکتراست.
اینها دلایلی هستند که نباید از کلید DC برای AC و برعکس استفادهکنید.
آیا امکان این وجود دارد که از کلید DC بر روی AC و کلید AC روی DC استفادهکرد؟
توصیه میشود اینکار را انجام ندهید اما در شرایط خاص میتوانید اینکار را انجامدهید.
قبل از انجام این کار، باید تمام دستورات و پلاک نصب شده بر روی کلید رابخوانید.
به ویژه مقادیر مجاز ولتاژ و جریان برای AC و DC.
برخی کلیدها وجوددارند که میتوان با محدودیتهایی هم برای AC و هم برای DC به کار برد.
برای مثال، کلید 240V AC 30A را میتوان بین 48 الی 60 ولت DC به کار برد. همچنین، کلید 100V AC را تنها میتوان برای 30V DC به کاربرد.
برای استفادهاز کلید AC در مدار DC، باید از کلیدی با سایز مناسب استفادهشود.
دلیل این کار این است که کلید به هنگام رخداد خطا در مدار متصل دو کار انجاممیدهد.
سیستم احساس جریان، جریان اضافی را احساس کرده و شناساییمیکند.
باعث میشود کنتاکت کلید را باز کرده و مدار را از منبع تغذیه قطعکند.
سپس کلید خاموش شده و قوس ایجادشده را به هنگام جداسازی کنتاکتها با ایمنی و بدون آسیب زدن به کلید و کنتاکتها از بینمیبرد.
این کار تنها زمانی ممکناست که از سایز سیم درست و کلید درست بر اساس استانداردهای NEC و IEC و قوانین سیمکشی استاندارد استفاده کرده باشیم.
ظرفیت kA به هنگاماستفاده از کلید AC و DC
مقادیر مجاز kA بر روی کلیدهای حفاظتی باید به هنگام استفاده در مدارهای AC و DC مد نظرباشد. مقدار کلید بر حسب آمپر و مقدار اوجاست (ظرفیت شکست بر حسب مقدار RMS جریانها) که قابلیتهای کلید به هنگام وجود جریان آنی و ولتاژهای گذرا برای مدت زمان بسیار کوتاه را نشانمیدهد.
به همین دلیل، مقدار جریان و ولتاژ مجاز به نصف ولتاژ و جریان AC کاهش پیدامیکند. برای مثال، 10kA AC در مدار DC به 5kA کاهش پیدامیکند. اکنون، اگر خطای 5kA بر روی خط DC رخ دهد، کلید به دلیل کنتاکتهای ذوب شده به عنوان اتصال کوتاه عمل کرده و دستگاههای متصل ممکناست آسیب ببینند، که ممکناست باعث ایجاد آتشسوزی خطرناک و شوک الکتریکی شود.
با توجه به علتها و حقایق فوق، پیشنهاد میکنیم از کلید AC برای DC و برعکس استفادهنشود.
توجه: نویسنده مسئول تلفات، آسیبها و جراحتهای ناشی از نمایش یا استفادهاز این اطلاعات و یا استفاده از فرمت نادرست در مدارنیست. پس لطفا مراقب باشید، زیرا همه اینها به برق مربوط بوده و برق بسیار خطرناکاست.کل
قبل از تعویض، تعمیر، عیبیابی، نگهداری و نصب ابزارها و تجهیزات الکتریکی برق را قطعکنید، برق شما رامیکشد، و دیگر نمیتوانید بپرسید چه کسی مرا کشت – جریان یا ولتاژ؟ همچنین نمیتوانید بپرسید کدامیک مرا برشته کرد، AC یا DC؟ پس لطفاً ایمنی را رعایتکنید.
مقالات مرتبط:
کلید مینیاتوری (فیوز مینیاتوری)
MCB ( کلید مینیاتوری) – ساختار، عملکرد، انواع و کاربردها
کلید کامپکت و مینیاتوری – ویژگی ها، منحنی ها و محدودیت هایشان
تفاوت بین کلیدهای MCB, MCCB, ELCB & RCB, RCD یا RCCB
کلیدهای قدرتی جریان پسماند (کلید محافظ جان) چگونه کار میکنند؟
فیوز و انواع فیوزها – ساختار، عملکرد و کاربرد