بهمن
تعریف میکرومتر، انواع ، نماد و نحوه خواندن میکرومتر
در این بخش قصدداریم شما را با تعریف میکرومتر، انواع ، نماد و نحوه خواندن میکرومتر و همچنین کار، قطعات، موارد استفاده آن آشناکنیم.
میکرومتر چیست؟
میکرومتر وسیله‌ای بسیار مفیداست که در زیر ابزارهای مکانیکی قرارمی‌گیرد.
می‌تواند تا 10 میکرومتر یا 0.01 میلی‌متر را اندازه‌گیری‌کند، به همین دلیل به آن میکرومتر می‌گویند.
میکرومترها از یک مجموعه پیچ و مهره دقیق برای اندازه‌گیری اشیا استفاده‌می‌کنند. میکرومترها به دلیل دقت بالا و اندازه‌گیری‌های دقیق برای اکثر کارهای دقیق فنی و همچنین در کنار سایر ابزارهای اندازه‌شناسی مانند صفحه، ورنیه و کولیس دیجیتال استفاده‌می‌شوند.
اصل کار میکرومتر
میکرومترها بر اساس اصل پیچ و مهره کارمی‌کنند. پیچ به یک انگشتانه یا استوانه متحدالمرکز با محیطی که به چندین قسمت مساوی تقسیم‌شده‌است بسته‌می‌شود.
هنگامی که پیچ یک دور از طریق یک مهره می‌چرخد، حرکت محوری برابر با گام رزوه پیچ‌است.
اگر “I” گام یا سرب پیچ در میلی‌متر باشد، آنگاه هر چرخش پیچ آن را با توجه به رزوه های داخلی به میزان “I” میلی‌متر جلو می‌برد.
حرکت (چرخش) یک استوانه از طریق یک تقسیم به معنای 1/n دور پیچ یا 1/n میلی‌متر پیشروی محوری‌است اگر محیط سیلندر متحدالمرکز به تقسیمات مساوی ‘n’ تقسیم‌شود.
پیچ در ابزارهای میکرومتر معمولی دارای گام (سرب) 0.5 میلی‌متر و یک انگشتانه دارای 50 تقسیم‌است، بنابراین کمترین تعداد میکرومتر برابر با 0.5/50 = 0.01 میلی‌متراست.
مقدار پیشروی محوری در هر یک تقسیم محیطی را می‌توان با کاهش گام رزوه پیچ یا افزایش تعداد تقسیمات روی انگشتانه کاهش‌داد و دقت اندازه‌گیری را بهبود بخشید.
قطعات میکرومتر
-
دو فک میکرومتر (یکی ثابت و دیگری متحرک)
سندان قسمت ثابتی‌است که حدود 3 میلی‌متر از قاب سمت چپ میکرومتر بیرون‌زده‌است. قطر سندان با قطر دوک برابراست. سندان‌ها دقیقاً آسیاب‌شده و روی هم قرارگرفته‌اند و دارای صفحه اندازه‌گیری مسطح و موازی با دوک‌هستند. دوک در سمت جلوی سندان قرار دارد که دارای یک صفحه اندازه‌گیری متحرک‌است. مهره به دوک درگیراست. باید در تمام مدت حرکت خود به راحتی و روان حرکت‌کند. پیچ و مهره دوک نباید هیچ گونه عکس العملی داشته‌باشند.
-
قاب U شکل
قاب میکرومتر بیرونی یا U شکل است یا C شکل. تمام قطعات میکرومتر را به هم متصل‌می‌کند. شکاف در قاب اجازه‌می‌دهد تا حداکثر قطر یا طول قطعه کار را اندازه‌گیری‌کنید. معمولاً برای ساخت قاب از فولاد، چدن، چدن چکش خوار یا یک آلیاژ سبک استفاده‌می‌شود. قاب میکرومتر باید دارای دستگیره‌های انگشتی باشد تا نگهداشتن صحیح میکرومتر در طول اندازه‌گیری را در خود جای‌دهد.
-
دسته
آستین شامل مقیاس اصلی میکرومتراست که به طور دقیق تقسیم‌شده و به طور واضح در تقسیمات 0.5 میلی‌متری در طول آن مشخص‌شده‌است. روکش کروم و قابلیت تنظیم صفردارد.
-
مهره قفلی
هنگامی که میکرومتر روی قرائت صحیح تنظیم‌می‌شود، یک مهره قفلی روی دوک میکرومتر استفاده‌می‌شود. مهره قفلی به گونه ای طراحی‌شده‌است که بدون تغییر فاصله بین سطوح اندازه‌گیری، دوک را قفل‌می‌کند. در نتیجه، دوک کاملاً در یک راستا باقی‌می‌ماند.
-
جغجغه
جغجغه در انتهای انگشتانه قراردارد. برای اطمینان از اندازه‌گیری دقیق و جلوگیری از فشار بیش از حد میکرومتر استفاده‌می‌شود. هنگامی که دوک به سطح کاری که باید اندازه‌گیری‌شود نزدیک می‌شود، اپراتور انگشتانه را با پیچ ضامن‌دار محکم‌می‌کند. هنگامی که فشار صحیح (یکنواخت) از جهت مخالف واردمی‌شود، جغجغه به طور خودکار می‌لغزد و از فشار بیش از حد دوک بر روی سطح کار جلوگیری‌می‌کند.
-
انگشتانه
انگشتانه، که دارای 50 تقسیم مساوی در اطراف آن‌است، باید بر روی بشکه حرکت داده‌شود تا اندازه‌گیری کامل به دست‌آید.
چگونه میکرومتر بخوانیم؟
میکرومترها معمولا حداکثر بازشو 25 میلی‌متر دارند. بنابراین، در محدوده 0-25 میلی‌متر ، 25-50 میلی‌متر ، 50-75 میلی‌متر می‌آید و به روشی مشابه تا 600 میلی‌متر می‌رود. برای به دست آوردن اندازه‌گیری دقیق از میکرومتر، مراحل زیر باید دنبال‌شود.
میکرومتر را با توجه به محدوده ابعاد اندازه‌گیری انتخاب‌کنید.
میکرومتر را با خطای صفر کالیبره‌کنید.
برای انجام این کار، از تماس مناسب بین سندان و صورت آستین اطمینان حاصل‌کنید و میزان قرائت را بررسی‌کنید که آیا آن صفراست یا خیر. اگر قرائت صفر نباشد، خطا باید یادداشت‌شود و باید در قرائت نهایی گنجانده‌شود.
قطعه کار را که ابعاد آن باید اندازه‌گیری‌شود، بین سندان و دوک قراردهید. سپس با استفاده از جغجغه، تنظیمات نهایی را انجام‌داده و با مهره قفل آن را قفل‌کنید.
مقیاس اصلی رابخوانید. به عنوان مثال، اگر قرائت مقیاس اصلی 13 میلی‌مترباشد. یک قرائت انگشتانه بگیرید که با خط مرجع مطابقت داشته‌باشد. خط مرجع و خط تقسیم 35 موازی هستند.
کل خواندن = خواندن مقیاس اصلی + حداقل تعداد x خواندن روی انگشتانه
انواع میکرومتر
-
میکرومتر داخلی
میکرومترهای داخلی معمولاً برای اندازه‌گیری قطرهای داخلی بزرگ استفاده می شوند. با این حال آنها در اندازه‌گیری قطر داخلی سوراخ ها و رجیسترها به همان اندازه خوب عمل می‌کنند. شکل آنها شبیه قلم است و بند انگشتی در وسط آن وجود دارد که می چرخد.
-
میکرومتر بیرونی
میکرومترهای بیرونی یا میکرومترهای خارجی برای اندازه‌گیری ابعاد اجزای کوچک و در مواردی که به دقت نسبتاً بالایی نیاز است استفاده می‌شود. این میکرومترها قرائت مستقیم را ارائه می دهند. آنها در الگوهای مختلف تولید می‌شوند تا برای کاربردهای مختلف مناسب باشند.
از این میکرومترها برای اندازه‌گیری ابعاد بیرونی قطعه کار استفاده‌می‌شود.
-
میکرومتر پیچ دیفرانسیل
دقت میکرومتر پیچ دیفرانسیل بالاتر از میکرومتر استاندارد است زیرا از مفهوم پیچ دیفرانسیل استفاده می کند. در این میکرومتر، پیچ دارای دو نوع گام است، یکی کوچکتر و دیگری بزرگتر، به جای یک گام یکنواخت مانند یک میکرومتر استاندارد. هر دو پیچ میکرومتر دیفرانسیل سمت راست هستند و پیچ ها طوری قرار می گیرند که با چرخش انگشتانه یکی به جلو و دیگری به عقب برود. سندان به انگشتانه متصل نیست. در عوض، به داخل محفظه می لغزد. مهره پیچ کوچکتر به سندان وصل می شود، در حالی که مهره پیچ بزرگتر به دسته وصل می‌شود و باعث می شود که پیچ با انگشتانه بچرخد.
-
میکرومتر جهانی
این نوع میکرومتر دارای سندان‌هایی می باشد که مانند کروی، مسطح، دیسکی، اسپلاین، تیغه، لبه چاقو و نقطه‌ای قابل تعویض هستند. اصطلاح میکرومتر جهانی به دلیل قاب آنها که از اجزای مدولار تشکیل شده است به آنها اطلاق می شود که به یک میکرومتر امکان عملکرد چندگانه را می‌دهد، یعنی به عنوان میکرومتر عمق، میکرومتر پله میکرومتر خارجی و غیره.
-
میکرومتر تیغه ای
این نوع میکرومتر از مجموعه‌ای منطبق با نوک های باریک تشکیل شده است که به آن برای اندازه‌گیری شیار حلقه o که یک شیار باریک است کمک می‌کند.
-
میکرومتر رزوه پیچ یا میکرومتر قطر پیچ
این نوع میکرومترها دارای نوک رزوه‌ای هستند که برای اندازه‌گیری قطر گام رزوه‌های پیچ همخوانی دارند و بسیار دقیق هستند. آنها شباهت زیادی به میکرومتر معمولی دارند اما تنها تفاوت آنها این است که دوک و سندان مخصوص دارند.
-
میکرومتر حد
میکرومترهای حد دارای دو میله استوانه‌ای و دو سندان هستند و به عنوان گیره سنج استفاده می‌شوند. قطعات بررسی می‌شوند و باید با شکاف اول عبور کنند و در شکاف دوم متوقف شوند تا معیارهای مشخصات را برآورده کنند.
-
میکرومتر مته
این میکرومترها به طور کلی از سه سر سندان در پایه میکرومتر تشکیل شده اند که برای اندازه‌گیری دقیق قطرهای داخلی استفاده می‌شود.
-
میکرومتر توپی / میکرومتر صورت کروی
این میکرومترها سندان خود را کروی یا توپی شکل دارند. آنها ممکن است یک سندان توپی و یک سندان صاف داشته باشند و برای اندازه‌گیری ضخامت دیواره لوله، فاصله لبه تا سوراخ و فاصله ای که سندان روی سطح گرد قرار می گیرد، استفاده می شود. میکرومترهای توپی از نظر کاربرد با میکرومتر لوله متفاوت هستند زیرا میکرومترهای لوله ای برای اندازه‌گیری سطوح گرد به جای لوله استفاده می شوند، اما میکرومتر توپی نمی توانند در یک لوله کوچک قرار بگیرند.
-
میکرومتر رومیزی
از این میکرومترها برای بازرسی و کار با دقت و صحت بالا که حدود نیم میکرومتر است استفاده می شود. این میکرومتر بر اساس اصل تکنیک بزرگنمایی است و فاصله 0.01 میلی‌متر ی بین سندان ها برابر با عرض تقسیم انگشتانه 1 میلی‌متر است. بنابراین فاصله واقعی با 100 برابر بزرگنمایی می شود.
آنها دقت بهتری را ارائه می دهند زیرا قطر بزرگ تعداد تقسیمات زیادی در محیط بزرگ دارد. آنها قابل اعتمادتر هستند و اثر خطا بسیار کم است. اما تنها عیب میکرومترهای رومیزی این است که فقط برای مقاصد قابل استفاده هستند و بسیار حساس هستند.
-
میکرومتر دیجیتال
این میکرومترها از رمزگذار برای تشخیص فاصله استفاده‌می‌کنند و سپس نتیجه را روی صفحه دیجیتال نمایش می دهند. برای جلوگیری از خطای انسانی در اندازه‌گیری ابعاد، از میکرومتر دیجیتال برای این منظور استفاده‌می‌شود. میکرومتر دیجیتال به طور مستقیم اندازه‌گیری را نشان می‌دهد.
-
میکرومتر عمق
از این نوع میکرومترها برای اندازه‌گیری عمق شکاف ها، سوراخ ها و نواحی فرورفته استفاده‌می‌شود.
-
میکرومتر ضخامت
این میکرومترها برای اندازه‌گیری سیلندر یا دسته مناسب هستند زیرا نمی توان آنها را از میکرومتر معمولی اندازه‌گیری کرد. از این رو برای اندازه‌گیری ضخامت دیواره سیلندر استفاده می‌شود و برای این منظور سندانی در نظر گرفته شده است که در آن سطح اندازه‌گیری کروی قاب در بیرون بریده می شود تا سندان در لوله با قطر حداقل از 5 میلی‌متر باشد.
-
میکرومتر Vee-Anvil
میکرومترهای بیرونی آنهایی هستند که یک بلوک V کوچک برای سندان در نظر گرفته شده است. آنها برای اندازه‌گیری قطر دایره از سه نقطه مختلف که به طور مساوی در اطراف میکرومتر قرار دارند استفاده‌می‌کنند.
-
میکرومتر لوله
-
میکرومتر ورنیه
این میکرومتر بیشترین دقت را در گروه میکرومترها دارد. می تواند با دقت 0.001 اندازه‌گیری کند. مقیاس اصلی با دو مجموعه نشانگر تقسیم بر روی استوانه درجه‌بندی می‌شود. مجموعه سمت چپ خط مرجع بر حسب میلی‌متر خوانده می‌شود، در حالی که مجموعه سمت راست خط به 1/2 میلی‌متر می رسد. ( انواع کولیس ورنیه )
اقدامات احتیاطی خواندن میکرومتر
میکرومتر در اندازه‌ها و محدوده‌های مختلفی تولیدمی‌شود و میکرومتر مناسب باید بر اساس اندازه قطعه کار انتخاب‌شود.
گرد و غبار باید از میکرومتر حذف‌شود و دوک باید آزادانه حرکت‌کند.
قبل از اندازه‌گیری، قرائت صفر را بررسی و تنظیم‌کنید.
قطعه کار که باید اندازه‌گیری‌شود باید در دست چپ نگه داشته‌شود، در حالی که میکرومتر باید در سمت راست نگه داشته‌شود.
اطمینان حاصل‌کنید که ابعاد اندازه‌گیری شده موازی با محورهای دوک و سندان‌است.
در حین انجام تنظیمات نهایی، همیشه از جغجغه استفاده‌کنید و هنگام جمع آوری اطلاعات، همیشه از مهره قفلی استفاده‌کنید.
هنگام اندازه‌گیری قطر، مطمئن‌شوید که طرف سندان و دوک فقط با حداکثر بعد تماس داشته‌باشد.