تجهیزات کلید هوایی و کامپکت

کلید های فشار قوی طوری طراحی شده اند. که به طور اتوماتیک از طریق رله یا به صورت دستی از اتاق فرمان و هم چنین از محل، در شرایط تحت ولتاژ و زیر بار و در زمان اتصال کوتاه که جریان عبوری از مدار ممکن است

تا ۱۰ برابر جریان نامی در دژنکتور باشد

قادرند مدار را قطع نمایند بدون آنکه آسیبی به آن برسد.
کلیدهای هوایی برای محافظت از یک مدار الکتریکی در مقابل خطرات ناشی از اضافه بار، اتصال کوتاه و اتصال به زمین، حفاظت موتوری و ژنراتوری طراحی شده‌است.

برعکس فیوز که یک بار عمل کرده .

پس از آن باید تعویض شود و می‌تواند مجدداً (به‌طور خودکار یا دستی) وارد مدار شود.

کلید هوایی چیست؟

کلید هوایی یا به صورت کامل کلیدهای مدارشکن قدرت هوایی (Air Circuit breaker) یا دژنکتور (Disjoncteur) نوعی از کلیدهای اتوماتیک فشار ضعیف هستند

که در آمپراژ بالا مورد استفاده قرارمی گیرند.

به عبارت دیگر از آنجایی که مكانیزم سیستم اطفاء جرقه در کلید هوایی در هوای آزاد صورت می گیرد

لذا به این دسته از كلیدها، كلیدهای هوایی می گویند.

کلید هوایی

کلید فشار قوی ای است که علاوه بر قطع و وصل خط، حفاظت شبکه را نیز بر عهده دارد

و در شرایط اتصال کوتاه شدن شبکه، افزایش یا کاهش بیش از حد ولتاژ، افزایش و یا کاهش بیش از حد فرکانس، افزایش حرارت تجهیزات در اثر توان عبوری بیش از حد از آن ها یا اضافه بار

از سنکرون خارج شدن ژنراتورها و… اشاره کرد.

کلید کامپکت چیست؟

کلید کامپکت MCCB که مخفف Molded case circuit breaker می باشد

نوعی از وسایل حفاظت الکتریکی می باشد

که معمولاً در مواقعی استفاده می شود

که جریان از حد مجاز کلید مینیاتوری بالاتر می رود.

همچنین در کاربردهایی برای هر رنج جریانی مورد استفاده قرار می گیرند

که نیاز به تریپ های قابل تنظیم می باشد

که این تنظیمات در کلیدهای MCB موجود نیست.

در واقع می توان گفت به منظور حفاظت از تاسيسات روشنايي، برق صنعتي، سيم، كابل و ماشين آلات در برابر اضافه بار و اتصال كوتاه از كليد اتوماتيك استفاده مي گردد .

كليدهاي اتوماتيك به لحاظ بعضي از مزايا نسبت به کلیدهای مینیاتوری از قبيل قطع همزمان سه فاز و در نتيجه جلوگيري از دو فاز شدن برق و سوختن موتورها، قابل بهره برداري بودن بعد از هربار قطع كاربرد گسترده اي پيدا كرده اند.

موتور کلید

همانطور که می دانیم، کلیدهای کامپکت (کلیدهای اتوماتیک) در حالت معمولی به صورت دستی ON و OFF می شوند،

اما در مکان ها و صنایع خطرساز مانند صنایع نظامی، صنایع کشتیرانی و تاسیسات بیمارستانی که برق باید به طور پیوسته متصل باشد،

اگر به هر دلیلی برق قطع شود

نمی توان سریعا به محل رفته و به طور دستی کلید را ON یا OFF نمود

لذا این تغییر وضعیت، باید به طور اتوماتیک صورت گیرد.

برای این که MCCB ها به طور اتوماتیک قطع، وصل و یا ریست شوند

باید از عملگرهای موتوری یا MOP (motor operator) استفاده کرد.

موتور کلید اتوماتیک یا عملگر موتوری، تجهیزی است

که بر روی MCCB ها نصب شده و با برق دار شدن پایه های آن، اهرم MCCB به طور اتوماتیک در سه وضعیت ON، OFF و تریپ سوئیچ می شود.

نکات مهم

نکته اول: هر عملگر موتوری را نمی توان روی هر MCCB نصب کرد

بلکه هر دو باید از یک برند باشند.

نکته دوم: حتی اگر هر دو از یک برند باشند نیز قبل از نصب، باید اطمینان حاصل کرد که هر دو از نظر سطح ولتاژ، ابعاد و رنج جریان متناسب با یکدیگر باشند.

رله آندر ولتاژ:

رله آندر ولتاژ یک رله‌ی اتوماتیک می‌باشد

که به مدار اصلی وصل شده و زمانی که مدار شاهد افت یا قطع ولتاژ باشد،

بصورت اتوماتیک مدار را قطع می‌کند.

به محض اینکه تغذیه مدار قطع شود

از طریق فشردن دکمه محلی یا از طریق کنتاکت اینترلاک که به صورت سیم‌هایی سری می‌باشند،

دستگاه فورا عمل خواهد کرد

و بریکر را قطع خواهد نمود.

کنتاکت‌های رله‌ی آندر ولتاژ به هنگام کاهش ولتاژ (کمتر از ولتاژ تنظیم شده) کار می‌کنند.

رله افت ولتاژ برای محافظت در برابر کاهش سطح ولتاژ، تشخیص اتصال کوتاه و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

معمولاً این رنج بین ۷۰ تا ۳۵ درصد کمتر از میزان مشخص شده ولتاژ نامی، می‌باشد

و همچنین ولتاژ وصل آن بالاتر از ۸۰ درصد ولتاژ نامی کلید اتوماتیک در نظر گرفته می‌شود.

تنظیمات این نوع رله بصورت تاخیر زمانی است.

رله شنت

رله شنت تریپ به عنوان یک رله حفاظتی کمکی در انواع کلید اتوماتیک مانند کلید هوایی و کلید کمپکت بکار می رود.

این تجهیز( Shunt trip) در داخل کلید کمپکت نصب می شود

و زمانیکه رله تحریک شود به طور خودکار کلید اتوماتیک را قطع می کند.

زمانیکه کلید اتوماتیک توسط این رله یا آندر ولتاژ قطع شده باشد، کلید باید ریست شود تا برای وصل مجدد آماده گردد.

کاربرد رله Shunt trip

موارد استفاده از این نوع رله متفاوت میباشد

به عنوان مثال بیمتال را میتوان با رله shunt trip سری کرد

تا هنگامی که به هر دلیلی بی متال قطع کرد

رله شنت هم کلید اتوماتیک را قطع کند و برق اصلی تابلو قطع شود.

زیرا در مواردی رخ می‌دهد که بی متال فرمان قطع داده است،

ولی بدلیل خال زدن پلاتین‌های کنتاکتور یا خرابی کنتاکتور هنوز جریان برق در حال عبور از کنتاکتور بوده

و باعث سوختن سیم پیچ مصرف کننده می‌شود.

یا میتوان ترموستات داخل تابلو را با رله سری کرد

تا هنگامیکه دمای داخل تابلو به هر علتی بالا رفت

با فرمان ترموستات به رله کلید اصلی قطع گردد.

تفاوت رله شنت تریپ و رله آندر ولتاژ چیست؟

رله شنت تریپ تجهیزی الکتریکی است که با اعمال نیروی آنی عمل می‌کند

و با مدار باز کردن بریکر از طریق اعمال نیرو به بخش مکانیکی آن،جریان را قطع می‌کند

بنابراین رله شنت نیازمند یک نیرو برای اعمال به بریکر می‌باشد

چون ما برای اینکه تمامی‌موارد ذاتی و یا غیرذاتی بریکر را تحت کنترل داشته باشیم

باید ولتاژ تغذیه را کنترل کنیم.

رله آندر ولتاژ رله ای الکتریکی ست

که همواره برای بستن بریکر/دستگاه سوئیچینگ یا برای نگه داشتن آن در همان وضعیت بسته،نیازمند اعمال نیرو می‌باشد.

به محض آنکه تغذیه قطع شود از طریق فشردن دکمه محلی یا از طریق کنتاکت اینترلاک(به انگلیسی Interlock نوعی قفل برای جلوگیری از بروز اشتباهات انسانی)که به صورت سیم‌هایی سری می‌باشند

دستگاه سوئیچینگ فورا عمل خواهد کرد و بریکر را قطع خواهد نمود.

کنتاکت های کمکی کلید اتوماتیک کمپکت

کنتاکت کمکی OF ،SD ،SDE ،SDV برای کلید اتوماتیک NSX و NS با کد فنی 29450 تولید می شود. این تجهیز دارای کنتاکت کمکی 1NO/NC است. حداقل بار این کنتاکت کمکی 100 میلی آمپر در 24 ولت است. کنتاکت های CHANGEOVER برای اطلاع از راه دور وضعیت کلید اتوماتیک استفاده می شود

که با استاندارد بین المللی ICE60947 سازگار است.

همه کلیدهای اتوماتیک کمپکت در سری های NSX 100/160/259/400/630 در داخل خود دارای محلی جهت نصب تجهیزات کمکی هستند.

این تجهیزات شامل موارد زیر است: