فتوسل

در این مقاله قصد داریم به بررسی یک قطعه الکترونیکی به نام فتوسل بپردازیم و مدل‌های مختلف آن را معرفی کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

• فتوسل چیست؟
• ساختار فتوسل
• شرایط و نحوه کار فتوسل
• نحوه اتصال و سیم‌کشی فتوسل
• استفاده از کنتاکتور در مدار فتوسل
• معرفی محصولات فتوسل

فتوسل چیست؟

فتوسل نوعی مقاومت است‌که مقدار مقاومت آن بر اساس شدت نور تغییر می‌کند. در واقع، Photocell را می‌توان به عنوان یک ماژول حساس به نور تعریف کرد. فتوسل‌ها، قطعات ارزان و ساده‌ای هستند‌که در هر اندازه‌ای یافت می‌شوند.

این قطعه با اتصال به یک مدار الکتریکی یا الکترونیکی در طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی استفاده‌می‌شود؛ مانند فاصله غروب تا طلوع خورشید که هر زمان که شدت نور کم باشد، Photocell به صورت مکانیکی روشن می‌شود. همچنین، در کاربردهای دیگر مانند آلارم‌ها، درب های اتوماتیک، اسباب بازی‌ها و لوازم خانگی استفاده می‌شود.

ساختار فتوسل

مهمترین قسمت در ساختار Photocell سنسور حساس به نور آن‌است که از ماده Cadmium sulphide ساخته شده‌است.

در ساخت یک Photocell می‌توان از یک لوله شیشه ای خالی که شامل دو الکترود مانند کلکتور و امیتر است، استفاده‌کرد. شکل پایانه امیتر می‌تواند به شکل یک استوانه نیمه توخالی باشد. این پایه همیشه در یک پتانسیل منفی قرار داده‌می‌شود. شکل ترمینال کلکتور می‌تواند به صورت فلزی باشد‌و به طور مداوم در یک ترمینال مثبت نگه داشته‌شود.

لوله شیشه‌ای خالی را می‌توان بر روی یک پایه غیر فلزی ثابت کرد و از پین‌ها برای اتصال بیرونی در پایه استفاده‌کرد. هنگامی‌که ترمینال امیتر به ترمینال منفی (-ve) و ترمینال کلکتور به ترمینال مثبت (+ve) باتری متصل‌می‌شود، تشعشع فرکانس، بیش از فرکانس آستانه ماده در امیتر می‌شود‌و این موضوع موجب انتشار فوتون می‌گردد. بنابراین، گردش جریان در مدار ایجاد‌می‌شود. اگر شدت تابش افزایش یابد، جریان فوتوالکتریک نیز افزایش می‌یابد.

شرایط و نحوه کار فتوسل

فتوسل‌ها اساساً مقاومت هستند و این بدان معنا است که شما می‌توانید آنها را به هر‌صورت در مدار وصل کنید. اما نکاتی در مورد عملکرد آن وجود دارد که می بایست به آن ها توجه کرد. وجود نور در محل نصب Photocell باعث افزایش مقاومت آن، و در نتیجه کاهش ولتاژ خروجی (سیم قرمز رنگ متصل به فتوسل و مصرف کننده) می‌شود و در نهایت لامپ قطع‌می‌شود. اما در‌صورت عدم وجود نور (در هنگام شب)، مقاومت نوری فتوسل کاهش پیدا‌می‌کند و ولتاژ لازم برای وصل شدن مدار و روشن شدن لامپ فراهم‌می‌شود.

بنابراین، محل نصب Photocell بسیار مهم‌است، و نباید در محل های پرنور و همچنین در حضور منبع انرژی دیگری غیر از خورشید نصب‌شود، چراکه امکان تشخیص منبع انرژی را ندارد. به عنوان مثال، در صورتیکه فتوسل در مقابل یک لامپ نصب‌شده‌باشد، در زمان تاریکی، نور لامپ را همانند نور خورشید می‌داند و با فرض اینکه هوا روشن است، رله خود را وصل نمی‌کند و در نتیجه، لامپ روشن‌نمی‌شود.

نحوه اتصال و سیم‌کشی فتوسل

سیم‌کشی فتوسل در دو حالت سه سیم و چهار سیم انجام‌می‌شود و نصب آن دقیقا مشابه کلید تک پل است‌با این تفاوت که یک سیم نول نیز به دستگاه متصل می‌شود.

اتصال سه سیم

در اتصال سه سیم، یک سیم به‌رنگ سفید یا آبی که به عنوان سیم نول شناخته می‌شوند، وجود‌دارد که به یک سر لامپ متصل‌می‌شود.

علاوه بر آن دو سیم دیگر به رنگ‌های سیاه و قرمز وجود‌دارند که به ترتیب به ورودی فاز مدار و خروجی فاز Photocell یا همان لامپ متصل‌می‌شوند.

اتصال چهار سیم

در اتصال چهار سیم، دو سیم مشابه به‌رنگ سفید یا آبی که سیم‌های نول هستند، وجود‌دارد. سیم‌های‌رنگ مشکی و قرمز نیز همانند اتصال سه سیم، به ترتیب به فاز و لامپ متصل می‌شوند. در این نوع از اتصال، می‌بایست سیم نول متصل به فتوسل را، از سمت دیگر به لامپ وصل‌کرد.

استفاده از کنتاکتور در مدار فتوسل

فتوسل نیز همانند هر تجهیز الکتریکی دیگری دارای ظرفیت و محدودیت‌های جریانی مشخص‌است که در صورت کشیدن جریان زیاد، آسیب می‌بیند و رله داخلی آن می سوزد و از بین می‌رود. اما، در شرایطی نیاز‌است که دستگاهی با توان و آمپر بالا را بوسیله Photocell روشن‌و خاموش‌کنیم. که در این حالت می‌بایست از کنتاکتور که توان بیشتری دارد، استفاده‌کرد. بدین ترتیب که، برای روشن کردن تعداد زیادی لامپ، توان کم فتوسل را به بوبین کنتاکتور می‌دهیم و از آنجاییکه تیغه‌های داخلی کنتاکتور توان بیشتری دارند، با دستور Photocell، عمل خاموش و روشن‌کردن لامپ ها به راحتی انجام‌می‌شود. شکل زیر‌نحوه اتصال Photocell به کنتاکتور را نشان‌می‌دهد.

برای آشنایی با تجهیز کنتاکتور می توانید مقاله  همه چیز درمورد کنتاکتور را مطالعه فرمایید و محصولات ما را از لینک  کنتاکتور مشاهده و خرید بفرمایید.

معرفی محصولات فتوسل

جدول زیر، فتوسل‌های 10، 16، 25 و 30 آمپر از شرکت میکرومکس را نشان می‌دهد که در دو نوع سه سیم و چهار سیم قابل ارائه هستند.

در جدول زیر، فتوسل‌های شرکت شیواامواج نیز در سه مدل 6، 10 و 16 آمپر معرفی شده‌اند.

سنسور نوری از جمله مهم‌ترین قسمت در فتوسل است‌که مطابق جدول در سایزهای مختلف قابل ارائه‌است.