تابلو برق چیست؟

در این صفحه اطلاعاتی را درمورد ساخت تابلو برق در اختیارتان قرارمیدهیم . تا انتهای مطلب با ما همراه باشید 

در صنعت, تابلو های برق به دسته‌های مختلفی تقسیم میشود. ولی وظیفه ی کلی این مجموعه که شامل المان‌های حفاظتی , تجهیزات کنترلی , نمایشگرها و مدارات فرمان‌است.

حفاظت از تجهیزات و دستگاه‌های ما در برابر اضافه جریان های زیاد , تغییرات ولتاژ و قطع و وصل شدن شبکه برق و اتصال به زمین و اتصال کوتاه و…میباشد و کنترل و راه اندازی استاندارد برای دستگاه‌های ما فراهم میاورد.

دسته بندی تابلو‌های برق

دسته بندی اول که تابلو‌های برق از ولتاژ‌های بالا تا ولتاژ‌های تبدیل‌شده برای استفاده ی ما در دستگاه‌ها به صورت زیر می‌باشد.

1. تابلو برق‌های فشار متوسط یا MV که رنج جریان آن ها از 36KV تا 1KV میباشد.
2. پست ها که توسط ترانسفورمر ها ولتاژ را تبدیل به ولتاژهای قابل استفاده در دستگاه ها میکنند.
3. تابلو برق‌های اصلی LV که این تابلو ها با داشتن کلید هوایی ACB حفاظت کامل از اتصال کوتاه و اتصال به زمین و جریان هایی بسیار شدید گاها تا 150KA , خطی که مورد تغذیه میباشد را مورد حفاظت قرار میدهد و از ذوب شدن شمش ها و کابل‌های برق جلوگیری میکند.
4. تابلو برق‌های خازنی که وظیفه ی اصلاح ضریب قدرت کارخانه ها را دارد.
5. تابلو برق هایی با کلید های اتوماتیک MCCBها که وظیفه ی تغذیه ی یک بخش مثلا یک بخش یا سوله را بر عهده دارند.
6. تابلو برق‌های دیواری که برق قسمت های مختلف یک بخش یا یک سوله از کارخانه ها را تامین میکند.
7. تابلو‌های PLC که وظیفه ی اتوماسیون و کنترلی دستگاه ها را بر عهده دارد.
8. تابلو‌های راه اندازی خط تولید ها
9. تابلو های راه اندازی دستگاه‌های صنعتی

اجزاء تشکیل دهنده هر تابلو:

 تجهیزات الکتریکی:

لوازم الکتریکی که در تابلو استفاده می‌شود . عبارتست از کلیه عناصری که در مدار الکتریکی قرار می‌گیرند . ( به غیر از قسمت ارتباطات) :

• کنتاکتور : عامل قطع و وصل مدار فرمان از راه دور
• بی متال : جهت فرمان قطع در اثر عبور جریان زیاد
• انواع رله ها : جهت ارسال فرمان قطع یا وصل در اثر عوامل مختلف و خطاهای گوناگون ( از قبیل رلۀ کنترل فاز ، رلۀ کنترل بار ، رلۀ زمانی یا تایمر و غیر…)
• انواع کلیدها : جهت قطع و وصل مدار ( از قبیل کلیدهای سلکتوری ، غلتکی ، بوش باتون ، میکروسوئیچ ، فلوتر سوئیچ و غیره … )
• تجهیزات اندازه گیری : جهت محاسبۀ پارامترهای متغییر ( نظیر آمپرمتر ، ولتمتر ، واتمتر ، فرکانس متر ، کسینوس فی مترمتر)
• ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی : جهت کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ
• بدنه : قسمت فلزی که تجهیزات را محصور می‌کند.
• ارتباطات : ارتباط تجهیزات توسط هادی ها برقرار می‌شود . ( مثل سیم ، شینه ، کابلشو و غیره …)

کلیۀ فعالیت قسمت های وایرینگ و شینه کشی جزء این دسته محسوب می‌شوند که به دو گروه ارتباطات انعطاف ناپذیر ( شینه ها ) و ارتباطات انعطاف پذیر ( سیم و کابل ) تقسیم می‌شوند.

مراحل ساخت تابلو برق در کارخانه:

شرایط فنی:

استانداردها و مراجع

مندرجات نشریه ۱۱۰ سازمان برنامه و بودجه به عنوان مرجع حقوقی پایه؛ استانداردهای موجود درموسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور در مورد تاسیسات و تجهیزات الکتریکی جهت رعایت در تطبیق مشخصات فنی طرح با استانداردهای IEC و VDEاستانداردهای داخلی و استانداردهای بین المللی در ساخت تابلوها و تجهیزات الکتریکی ملحوظ گردیده‌است

طراحی و تهیه نقشه‌های اجرائی در این مرحله و از ابتدای مذاکرات با کارفرما و ارائه پیشنهاد تا شروع کار خط تولید موارد ذیل توسط واحد فنی – مهندسی و فروش این شرکت صورت خواهد گرفت :

الف- دریافت و مطالعه اسناد و نقشه ها (در صورتیکه کارفرما فقط اکتفا به ارائه مشخصات فنی و اطلاعات کلی نماید واحد مهندسی این شرکت اقدام به طراحی و تهیه نقشه‌های تک خطی نموده و جهت تائید و کنترل نهایی آن به کارفرما عودت می‌نماید.) تیپ آنها و همچنین تهیه نق شه های جانمایی تابلوها؛ برآورد قیمت

ب- بررسی نقشه ها و مشخصات فنی فهرست لوازم و تجهیزات بطور دقیق با توجه به  مارک و ارائه پیشنهاد.

ث- مذاکره با کارفرما و مشاور پس از عقد قرارداد و دریافت نظریات و خواسته های فنی آنها

ت- بررسی تطابق نقشه ها و اسناد ارائه‌شده با استانداردهای معتبر و خواسته های کارفرما و مشاوره و انجام اصلاحات (در صورت نیاز) جهت ارائه طرح مطمئن برای دستیابی  به محصول مرغوب در حداقل زمان.ساخت تابلو برق

ساخت تابلو برق:

الف- کلیه تابلوها (اعم از دیواری و ایستاده فشار ضعیف؛ توزیع؛ فرمان) از ورق روغنی به ضخامت  ۱٫۵- ۲٫۵ میلیمتر ساخته‌خواهند‌شد

ب- اسکلت تابلوهای ایستاده فشار ضعیف از ورق فولادی و روغنی به ضخامت ۲ میلیمتر ساخته‌می‌شود.

پ- بدنه تابلوها از دو قسمت شاسی و بدنه (پوشش) که بوسیله پیچ و مهره بهم اتصال  می یابند ساخته‌می‌شود.

ت- تابلوهای چند سلولی از سلولهای مجزا ساخته‌شده که بوسیله پیچ و مهره به همدیگر اتصال می‌یابند.

ث- کلیه سلولها از قسمت جلو دارای درب مجهز به قفل و لولا و پیچ و مهره بود که در کنار درب تابلوها محل مناسب جهت نصب لاستیک تعبیه می‌گردد.

ج- سلولها طوری ساخته‌می‌شوند که دارای فضای کافی بوده و عمل بازرسی و تعمیرات و دسترسی به لوازم و تجهیزات و شینه ها به سهولت انجام پذیرد و ضمنا در هر زمان امکان توسعه داشته‌باشد.

چ- قسمت پشت سلولها بوسیله ورق روغنی به اسکلت سلول پیچ و مهره میگردد و در صورت تقاضای کارفرما درب لولا مطابق مشخصات بند (ث) نیز قابل اجرا می‌باشد. در دو حالت امکان دسترسی به تجهیزات و لوازم داخل تابلو به هنگام بازرسی و تعمیرات به سهولت انجام خواهد گرفت .

ح- به لحاظ جلوگیری از صدمات احتمالی قسمتهای نصب تجهیزات اصلی کنترل؛ اندازه گیری و محل ورود و خروج کابلها حتی الامکان مجزا از هم انجام می‌گیرد. لوازم اندازه گیری در جلو سلول و در قسمت بالای آن نصب خواهد شد؛ بطوریکه براحتی قابل رویت و استفاده باشد.

سلول مربوط به ورودی با توجه به نیاز پروژه در یک سمت و سلولهای مربوط به خروجی در سمت دیگر قرار می‌گیرد : محل استقرار شینه‌های اصلی (فازها) در بالا و قسمت عقب سلولها و شینه نول و ارت در پائین سلولها و در سرتاسر تابلوها خواهند بود.

خ- بدنه تابلوها به گونه ای ساخته می شود تا هر گونه تغییرات در تابلوها بدون نیاز به جوشکاری و نقاشی مجدد امکان پذیر باشد. (پیش بینی سوراخهای مناسب و جابجائی با پیچ و مهره)

د- در قسمت بالای تابلو قلاب مناسب جهت حمل تابلوها پیش بینی میگردد.

ر- در تابلوهای ایستاده پل کابل جهت کابلهای ورودی و خروجی پیش بینی خواهد شد.

مراحل رنگ کاری تابلو:

۱ -چربی زدایی

۲ – زنگ زدائی

۳ – فسفاته کاری

۴ – رنگ کاری

چربی زدایی:

روغن ، چربی، گریس و غبار موجود که باعث ممانعت نفوذ آب روی سطح قطعه می‌گردد به سه طریق زیر زدوده و تمیز می‌گردند:

• بصورت سرد با محلولهای خنثی نظیر پرکلراتیلین – تری کلراتیلین- نفت و بنزین
• بصورت گرم با محلولهای قلیایی نظیر هیدروکسید سدیم و کربنات سدیم
• به صورت الکتریکی ، کاتدی و آندی ، روش اولتراسونیک

 فسفاته کاری :

سطح فلز چربی گیری و زنگ زدایی‌شده ، ‌با محلول نمک های اسید فسفریک و اسید نیتریک تحت شرایط بخصوص ، شروع به ایجاد کریستال ، در کلیه سطوح فلز می‌نماید که این کریستال ناهموار، زمینه مناسبی برای پذیرش رنگ بوجود آورده و چسبندگی رنگ را به حد خوبی می‌رساند.

خواص و فواید فسفاته کاری:

۱) جلوگیری از زنگ زدن فلز

۲) تقویت چسبندگی فلز

۳) سهولت کار با قطعات فسفاته شده در پرسکاری

۴) ایزوله نمودن قطعات از جریان الکتریسیته

ویژگی‌های فسفاته کاری بصورت غوطه وری:

سرمایه گذاری سنگین نیاز ندارد

هزینه نگهداری و تامین انرژی کم‌است

فضای بسیار کمی را اشغال می‌کند

مناسب برای هرگونه ظرفیت تولید می‌باشد

قطعات بسیار ریز در این سیستم قابل فسفاته کاری هستند

پوشش ضخیم تر و درشتتری ایجاد می‌کند زمان عملیات فسفاته کاری زیاد‌است

رنگ کاری :

پس از اجرای چربی گیری ، زنگ زدایی و فسفاته کاری بایستی با انتخاب رنگ مناسب و استفاده از روش صحیح رنگ کاری ،‌ طول عمر تابلو را بیمه نمود.

برای انتخاب رنگ مناسب ، در شرایط جغرافیایی معین ، اطلاعات زیر مورد نیاز‌است:

1-آیا تابلو د ر فضای باز یا در فضای بسته مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

2-آیا تابلو در اماکن عمومی قرار‌می‌گیرد؟

3-آیا تابلو توسط افراد غیر حرفه ای ، مورد بهره برداری قرار‌می‌گیرد؟

4-آیا رنگ آمیزی مکرر فصلی در محل استقرار تابلو ، میسر‌است؟

5-آیا تابلو در شرایط کاری سخت استقرار می یابد؟( مثل معدن و کارخانجات صنایع شیمیایی و غیره)؟

6-آیا تابلو در محل استقرار از صدمات احتمالی در امان‌است؟

7-آیا تابلو بصورت قطعه ای (منفصل) مونتاژ می‌شود یا بصورت یک تکه جوش می‌شود؟

8-آیا تابلو پس از تولید یکسره در محل استقرار  نصب می شود یا برای مدت زیادی انبار‌شده و بتدریج مصرف می‌شود، در صورتیکه انبار می شود مشخص شود که در فضای سرپوشیده انبار می‌شود یا در فضای باز؟

9-برای تابلو با توجه به شرایط کار،چه طول عمر مفیدی مورد نظر‌است؟

انتخاب رنگ:

برای  دوام رنگ بیش از ۲۰ سال از رنگ‌های مرکب پودری روی و آلومینیوم و اپوکسی ، الکیدی به ضخامت ۱۰۰تا ۲۰۰ میکرون

برای دوام رنگ بین ۱۰ تا۲۰ سال از رنگ‌های مرکب پودری اپوکسی دو جزئی و رنگ اپوکسی کولتار به ضخامت ۸۵ تا ۱۵۰ میکرون

برای‌دوام رنگ بین ۵ تا ۱۰ سال از رنگ‌های مرکب پودری روی و آلومینیوم یک جزئی ودو جزئی ضد مواد شیمیایی به ضخامت ۵۰ تا ۱۰۰ میکرون

برای دوام رنگ کمتر از ۵ سال از رنگ‌های مرکب پودری با اپوکسی دو جزئی و یک جزئی به ضخامت ۴۰ تا ۸۰ میکرون

توجه :

ضخامت کم برای محیط ، با شرایط مناسب و ضخامت بالا برای محیط با شرایط سخت و شیمیایی ، مرطوب در نظر گرفته‌می‌شود. رنگ تابلو نبایستی براق در نظر گرفته‌شود.

رنگ آمیزی به شیوه پاشش رنگ پودری الکترواستاتیک :

پس از اینکه مراحل چربی گیری و زنگ زدایی و فسفاته کاری روی ورقه ها صورت گرفت ، ورقه ها به قسمت رنگ آمیزی هدایت می‌شوند.

در مرحله اول باید ورقه فسفاته کاری شده در حالت غوطه وری با آب شسته‌شده و به کوره خشک کن انتقال یابد ، بعد از خشک شدن کامل ، ورق وارد قسمت رنگ کاری می‌گردیده و روی ورق توسط دستگاه الکترواستـاتیک پودری ، رنگ ودری که از دو نوع پلیستر و اپوکسی می‌باشد روی ورق ها بطور یکنواخت رنگ پودری پاشیده‌می‌شود و نوع رنگ بر اساس سفارش مشتری و از لحاظ Indoor  و  Outdoor بودن تابلو مورد انتخاب قرار گرفته‌باشد .

معمولا برای تابلوهای Outdoor از نوع رنگ پلیستر استفاده می‌شود و برای تابلوهایIndoor از نوع رنگ اپوکسی استفاده می‌گردد .

پس از پاشیدن رنگ پودری بصورت یکنواخت ورق‌های رنگ آمیزی‌شده به سمت کوره پخت رنگ تابلو هدایت می گردند . هر نوع رنگ نسبت به کارخانه سازنده ی آن دارای استاندارد دما و زمان جهت پخت را دارا می‌باشند و بنابر استاندارد گفته‌شده شرکت‌سازنده ، دما و زمان ماندن قطعه کار را در کوره مشخص‌می‌شود .

در حالت کلی یک ورق رنگ کاری شده پودری جهت پخت رنگ به دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد و مدت زمان ۱۰ دقیقه نیاز دارد . پس از این مدت رنگ ورق ها می‌پزد و آماده بهره برداری و مونتاژ می‌گردد.

سرویس تابلو برق

محفظه ها:

محفظه‌های خارجی باید از فلز باشد و طوری ساخته‌شود تا به هنگام نصب ، حفاظت لازم را طبق شرایط زیر بر آورد.

سطح کف اگر چه فلزی نباشد باید آن را به عنوان قسمتی از محفظه در نظرگرفت ، این درجه حفاظتی با توافق سازنده و مصرف کننده بدست می‌آید. دیوارهای اطاق بعنوان قسمتهایی از محفظه در نظر گرفته نمی شود.

مونتاژ لوازم و تجهیزات الکتریکی بر اساس نقشه‌های جانمایی عملیات مونتاژ با توجه به مراحل ذیل انجام می‌گیرد:

الف- انتخاب پیچ و مهره ها جهت بستن تجهیزات الکتریکی با توجه به نوع تجهیزات و برآورد نیروهای وارده دینامیکی در هنگام برق دار بودن تابلو.

ب- نصب لوازم بگونه‌ای اجرا می‌گردد که در هر زمان که احتیاج به تعویض باشد به آسانی امکان پذیر بوده و زمان خاموش بودن تابلو را تا سر حد امکان تقلیل دهد.

پ- نصب لوازم در روی شاسی تابلو (اسکلت بدنه) و سینی های از پیش ساخته‌شده انجام میگیرد و تا سر حد امکان از نصب لوازم در روی پوشش تابلو پرهیز می‌شود.

ت- محل نصب شمشها و مقره ها از استحکام مکانیکی لازم برخوردار بوده و قادر به تحمل جریان اتصال کوتاه مجاز میباشند، مشخص میگردد.

لینک مقالات مرتبط:

طراحی و ساختار سیستم توزیع MV (ولتاژ متوسط ) مبتنی بر تابلو برق کشویی MV

نصب تابلو برق فشار ضعیف – نصب و راه اندازی و جانمایی تابلو برق فشار ضعیف

انواع کلید تابلو های فشار ضعیف برق

ساخت تابلو‌برق